Page 44 - ADHD og farsæl skólaganga

42
Bestur árangur næst ef skóli og heimili ná að stilla saman strengi og
vinna skipulega saman, beita sams konar umbun þegar vel gengur og
sams konar viðbrögðumvið truflandi og neikvæðri hegðun. Árangursrík
félagsfærniþjálfun felur í sér m.a. þætti eins og skýrar leiðbeiningar, að
fyrirmyndir séu góðar, fjölbreytta hlutverkaleiki, markvissa endurgjöf,
þ.e. umbun og viðbrögð og ýmsar samskiptaæfingar58 þar sem styðjast
má við félagshæfnisögur, sjá vefslóðir í viðauka.
Tengsl nemanda og kennara eru oftast náin og flestir nemendur
taka kennara sína til fyrirmyndar í ýmsu. Þeir hafa því umtalsverð
áhrif á mótun félagslegrar hegðunar nemenda. Þeir þjálfa nemendur
daglega í félagsfærni með því að styrkja jákvæða hegðun sem felst til
dæmis í að deila með öðrum, skiptast á, hlusta án þess að trufla, taka
þátt í umræðum án yfirgangs, hvetja og hrósa, tjá ólíkar skoðanir á
málefnalegan hátt, í stuttu máli að sýna öðrum virðingu og kurteisi
með framkomu sinni og hegðun.59
Dæmi um félagsfærniþjálfun sem er í boði hérlendis er m.a.
ART (Aggression Replacement Training) og Snillinganámskeið fyrir
börn á aldrinum 8–10 ára hafa verið í boði á vegum Þroska- og
hegðunarstöðvar heilsugæslunnar og haldin víða um landið. Vefslóðir
má finna í viðauka.
Námskeið í félagsfærni fela í sér m.a.:
• Útskýringar á hvers vegna þörf er á að læra félagsfærni.
• Umræður um hvernig styrkja má færnina með sjónrænum aðferðum
svo sem með veggspjöldum og ljósmyndum.
• Mismunandi félagsfærniþættir eru sýndir með hjálp brúða og með því
að greina félagshæfnisögur.
• Félagsfærniæfingar og leikir með endurgjöf leiðbeinanda.
• Hlutverkaleikir eru notaðir endurtekið til að æfa hegðun, viðbrögð,
framkomu. Umbun er veitt fyrir viðeigandi hegðun.
Þegar félagsfærniþættir eru æfðir er mikilvægt að leiðbeinendur veiti
markvissa leiðsögn, beini athyglinni að jákvæðri hegðun og veiti
endurgjöf þegar við á. Oft getur það hjálpað félagslega einangruðum
börnum ef kennari sér til þess að þau vinni verkefni með nemendum
sem eru góðar fyrirmyndir og eru líklegir til að sýna umburðarlyndi og
Í grunnskólum er námsgreinin
lífsleikni kennd. Tilgangur
hennar er að efla félagsþroska,
styrkja félagsleg gildi og hegðun
og skapa jákvæðan skólabrag.
Í boði er ýmiss konar námsefni
sem m.a. er ætlað að auka sam­
skipta- og félagsfærni, sjálfstraust
og þekkingu á eigin tilfinningum,
og kennarar geta notað bæði
með öllum bekknum og í litlum
hópum.