Page 32 - Sjálfbærni - Ritröð um grunnþætti menntunar

SJÁLFBÆRNI
30
ekki lán þá borgi þeir ekki vexti. Kennedy bendir á að svo sé ekki því að vextir
séu innifaldir í öllu. Þjónustufyrirtæki tekur lán á vöxtum fyrir stofnkostnaði sínum
og getur ekki annað en látið fjármagnskostnað og vaxtagreiðslur út í verðlagið og
rukkar því sífellt hærra verð fyrir þjónustu sína. Allur almenningur, hvort sem hann
skuldar eitthvað eða ekki, er því að borga vexti um leið og hann kaupir þjónustu
svo sem sorphirðu, tannlækningar og húsaleigu. Þeir sem eiga peninga í banka eða
í hlutabréfum fá svo einhverja vexti sjálfir upp í vaxtakostnað sinn. Fólk gæti því
haldið að jafnt sé með öllum komið en svo er ekki. Kennedy bendir á að fjarri lagi
sé að peningakerfið meðhöndli alla á sama hátt. Meiri hluti fólks, eða um 80%,
Þeir sem gagnrýna hagvaxtarhyggjuna benda oft á atriði sem þessi:
Minni hagvöxtur er þegar ... Meiri hagvöxtur er þegar ...
Móðir gefur barni brjóst og faðir þvær
margnota bleyjur.
Barn fær mjólkurduft úr pela og foreldrar
kaupa einnota bleyjur.
Fólk heldur húsum sínum vel við. Hús eru látin drabbast niður og síðan ný
byggð.
Fólk ferðast gangandi, á reiðhjólum eða
ekur varlega.
Fólk ekur hratt, klessukeyrir bíla og
veldur slysum.
Framleidd er vönduð vara og gert við
hluti sem bila.
Framleidd er léleg vara sem verður fljótt
ónýt og er þá hent og nýir hlutir keyptir.
Fólk eldar sjálft matinn sinn. Keyptur er tilbúinn matur í álbökkum og
frauðplasti.
Verðmætasköpun heimila eykur ekki
hagvöxt. Fólk sem vinnur við að gera
heimili sitt og fjölskyldu sinnar vistlegt,
annast um börn og aldraða, viðheldur
menningu, tungumáli, hefðum og
siðum, ræktar eigið bú og garð, sinnir
framleiðslu sem er borðuð, skitin út eða
slitin út jafnóðum og hún er framleidd,
það eykur ekki hagvöxt með sinni vinnu.
Óveður og jarðskjálftar auka hagvöxt.
Í kjölfar þeirra eykst sala t.d. á
byggingarefni og mikil vinna er við
enduruppbyggingu og lagfæringar. Stríð,
með öllum sínum hörmungum, auka
mjög hagvöxt. Umbúðir um vörur auka
hagvöxt. Atvinna skapast við að hanna
þær og framleiða, sala vörunnar eykst
og verð hækkar. Umbúðir auka mjög
sorp og vinnu við sorphirðu.