47 / 92
Kafli 4 • Föll
45
Öfugt hlutfall
4.65
Skýrðu hugtökin með eigin orðum.
a
Hlutfallsfasti.
b
Breiðbogi.
4.66
Paraðu saman og skráðu hjá þér tilvikin sem talin eru í ae við rétta gerð falls,
15, og settu fram fallstæðu sem sýnir samhengið.
a
samhengið milli vikulauna og vinnustunda þegar tímalaunin eru
1700 kr.
1
línulegt samhengi sem lýsir ekki
réttu hlutfalli
b
samhengið milli verðs á ferð í leigubíl og lengdar ferðarinnar
þegar hún kostar 360 kr./km og startgjaldið er 800 kr.
2
annars stigs fall
c
samhengið milli hraða og tíma þegar vegalengdin er föst stærð
3
rétt hlutfall
d
samhengið milli verðs á mann og fjölda þeirra sem borða pitsu
þegar allir eiga að slá saman í fjórar pitsur á 3600 kr. stykkið og
greiða 500 kr. hver fyrir sitt gos
4
öfugt hlutfall
e
samhengið milli flatarmál hrings og geisla hringsins
5
rætt fall (með breytu í nefnara)
en ekki öfugt hlutfall
4.67
Nokkur barnabörn erfa jafn mikið eftir ömmu sína en samanlagt erfa þau
5 200 þús. kr. Settu fram fallstæðu sem lýsir arfshluta sem fall af fjölda
barnabarna.
4.68
Matthildur skrifar smásögur fyrir vikublað. Hún fær greiddar 60 000 kr. fyrir
hverja smásögu.
a
Útskýrðu að tímakaupið stendur í öfugu hlutfalli við vinnustundirnar sem
hún notar til að skrifa smásögu.
b
Settu fram fallstæðu sem sýnir tímakaupið sem fall af fjölda vinnustunda.
c
Hve margar vinnustundir getur hún notað við smásögu ef tímakaupið á að
verða hærra en 4000 kr.?
d
Hvert verður tímakaupið ef hún notar 16 vinnustundir við eina smásögu?
4.69
y
=
3
____
2
x
. Útskýrðu að stærðirnar
x
og
y
standa í öfugu hlutfalli hvor við aðra.
Berðu þetta saman við almenna formið
y
=
k
__
x
. Ákvarðaðu
k
.