6
Námsgagnastofnum 2013
–
07011
Geimfarar lenda á tunglinu
Eitt merkilegasta tækniafrek 20. aldar var að senda menn til tunglsins.
Talið er að um 400 þúsund manns með margvíslega kunnáttu í tækni og
vísindum hafi undirbúið leiðangurinn.
Heimsbyggðin stóð á öndinni þann 16. júlí 1969 þegar Apolló 11
leiðangurinn lagði af stað í fyrstu tunglferðina. Risavaxin Saturn V
eldflaug hóf sig á loft frá Flórída en efst á henni var lítið geimfar með
þrjá geimfara um borð.
Eftir þriggja sólarhringa ferðalag komst geimfarið á braut um tunglið.
Þar fóru geimfararnir Neil Armstrong og Edwin Aldrin um borð í
tunglferju en félagi þeirra, Michael Collins, varð eftir í geimfarinu. Það
var Neil Armstrong sem stýrði tunglferjunni niður á yfirborðið en síðar
kom í ljós að eldsneytið sem ætlað var til lendingar hefði aðeins dugað
í 25 sekúndur til viðbótar. Í skipulagi leiðangursins var gert ráð fyrir
því að geimfararnir tveir svæfu í fimm klukkustundir eftir lendinguna.
Þeir bjuggust hins vegar ekki við því að geta sofið og hófu því strax að
undirbúa rannsóknir á yfirborði tunglsins. Rúmum sex klukkustundum
eftir að tunglferjan lenti á yfirborðinu steig Neil Armstrong fyrstur
manna fæti sínum á tunglið og mælti hin eftirminnilegu orð: „Þetta
er lítið skref fyrir einn mann en risastökk fyrir mannkynið.“ Á tæpum
þremur klukkustundum söfnuðu Armstrong og Aldrin rúmlega 20
kg af tunglgrjóti og komu einnig fyrir mælitækjum til rannsókna á
Edwin Aldrin við bandaríska fánann á tunglinu í
júlí árið 1969. Fáninn virðist blakta en ef vel er
að gáð sést að hann er festur við lárétta stöng
sem heldur honum uppi. Ef stöngin væri ekki til
staðar þá myndi fáninn lafa því það er enginn
lofthjúpur eða vindur á tunglinu.
Saturn V eldflaug af þeirri gerð sem kom geim
förunum sem fóru til tunglsins út fyrir lofthjúp
jarðar var um 110 metrar á hæð. Til samanburðar
er Hallgrímskirkjuturn um 74 metrar á hæð.
1.2
