skali1b_flettibok

133 / 140

Kafli 5 • Algebra og jöfnur 131
A
aðgerðartákn tákn sem sýnir hvaða reikniaðgerð á að nota, til dæmis samlagningu eða frádrátt
afsláttur lækkun á vöruverði
afstæð tilvísun í reit felur í sér að formúlan er aðlöguð og breytist þegar maður afritar hana yfir í annað hólf
í töflureikni
algebrugluggi í rúmfræðiforritum inniheldur algebruglugginn meðal annars hnit punkta og jöfnur
algebrustæða stærðartákn þar sem öllum tölunum eða einhverjum þeirra er skipt út fyrir bókstafi.
Bókstafirnir í algebrustæðu tákna óþekktar tölur.
alhæfa láta niðurstöður gilda fyrir stærra safn eða hóp en þann sem niðurstöðurnar fengust úr
almennt brot
tala sem skrifa má með teljara, nefnara og brotastriki. Teljarinn og nefnarinn eru heilar tölur,
nefnarinn er ekki 0. Brotastrikið má lesa sem deilingarmerki. Heilar tölur má einnig líta á sem
almenn brot þar sem nefnari er 1 eða nefnari gengur upp í teljarann.
altæk tilvísun í reit felur í sér að formúlan í heild eða hlutar af henni „læsast“ þegar hún er afrituð. Þú læsir altækri
tilvísun með því að nota dollaratáknið $.
armur horns önnur af hálflínunum tveimur sem mynda horn. Hægri og vinstri armur horns ganga út frá
oddpunkti hornsins.
aukastafir tölustafir hægra megin við kommuna í tugabroti. Fyrsti aukastafurinn sýnir tíundu hluta, annar
aukastafurinn sýnir hundraðshluta o.s.frv.
B
bein formúla formúla sem gefur myndtöluna í talnamynstri beint frá myndnúmerinu
beint horn horn sem er 180°; hornið myndar því beina línu
blandin tala er samsett úr heilli tölu og eiginlegu broti
bogi hluti hringferils
bókstafareikningur reikningur með bókstöfum sem tákn fyrir tölur og breytur
bókstafastæða táknar það sama og algebrustæða
breidd flokka mismunur á hæsta og lægsta gildi talnasviða sem gögnum er skipt í
breyta (í algebru) tákn sem merkir gildi tölu sem getur breyst
breyta (í tölfræði) ýmis breytileg gögn sem eru til rannsóknar. Breyturnar geta verið tölur eða texti.
D
dálkur í töflureikni lóðrétt röð hólfa (hólfin sem koma hvert undir öðru). Dálkarnir í töflureikni eru merktir með
bókstöfum.
deiling það að deila
deilir talan sem deilt er með
deilistofn tala sem á að deila í með annarri tölu; samsvarar teljaranum í almennu broti
dreifing mál sem sýna dreifingu, segja til um hvernig gagnasafn dreifist; spönn er algengt mál sem lýsir
dreifingu
E
eiginlegt brot brot sem hefur gildi milli 0 og 1. Nefnarinn er alltaf stærri en teljarinn.
einingarbrot almennt brot þar sem teljarinn er 1
einslæg horn horn með annan arminn sameiginlegan. Við samsíða línur eru þessi horn alltaf jafn stór.
endapunktur lokapunktur, afmarkar strik
F
fasti gildi sem breytist ekki
ferningstala margfeldi tveggja jafn stórra náttúrulegra talna: 1 x 1, 2 x 2, 3 x 3, 4 x 4 og svo framvegis. Fyrstu
ferningstölurnar eru 1, 4, 9 og 16. Allar ferningstölur má skrifa sem veldi með veldisvísinum 2.
ferningur rétthyrningur þar sem allar hliðarnar eru jafn langar
flatarmál
mælitala sem segir til um hve stór flötur er. Við notum t.d. m2 (fermetra) til að gefa upp stærðir
flata (flatarmálið). Ef um litla fleti er að ræða notum við cm2 (fersentimetra); ef fletirnir eru
stórir notum við km2 (ferkílómetra).
flokkaskipt gögn gögn sem skipt er í mismunandi flokka til að auðvelda yfirsýn
flutningur samheiti yfir speglun, snúning og hliðrun
formerki segir til um hvort tala er pósitíf eða negatíf. Táknin + og – eru notuð sem formerki.
Orðskýringar