162 / 164
núllstöð falls
skurðpunktur grafs falls við x-ásinn; x-gildið er fundið með því að leysa jöfnuna
y = 0 eða f(x) = 0; fallgildið er 0.
O
orlofslaun
greiðslur frá atvinnurekanda sem maður fær í sumarleyfinu í stað launa; orlofslaunin eru nú
(2016) að lágmarki 10,17% af öllum greiddum launum
Ó
ójafna
inniheldur tvær tölur eða algebrustæður þar sem önnur hefur hærra gildi en hin; þær eru aðskildar
með ójöfnumerkjunum > eða <
P
Pýþagórasarregla
Sjá „regla Pýþagórasar“
Pýþagórasarþrennd þrjár náttúrlegar tölur sem passa inn í Pýþagórasarregluna
R
regla Pýþagórasar
langhlið
2
= skammhlið
2
1
+ skammhlið
2
2
. Í rétthyrndum þríhyrningi er summa lengda skammhliðanna
í öðru veldi jöfn lengd langhliðarinnar í öðru veldi
S
samlagningaraðferðin aðferð til að leysa jöfnuhneppi með því að leggja saman tvær línulegar jöfnur þannig að önnur
óþekkta breytan hverfi
samokareglan
(a + b) (a – b) = a
2
– b
2
skammhlið
í rétthyrndum þríhyrningi kallast styttri hliðarnar tvær skammhliðar, þessar tvær hliðar eru armar
rétta hornsins
skattstofn
grunnurinn sem tekjuskattur er reiknaður af eftir að iðgjald í lífeyrissjóð hefur verið dregið af tekjunum
skattur
hluti launa sem launþegi þarf að borga til ríkis og sveitarfélaga til að fjármagna opinber gjöld
stækkun
hlutfallið, stærri tala : minni tala
T
tekjuskattur
hluti af vinnutekjum, hagnaði af atvinnurekstri, vaxtatekjum
o.fl.topppunktur
punktur á grafi falls sem hefur hærra gildi en allir aðrir punktar í nágrenninu
tveggja punkta fjarvídd hefur sjónlínu með tveimur hvarfpunktum, eitt hornið snýr að áhorfandanum
Ú
útlánsvextir
vextir á peninga sem fengnir eru að láni hjá bankanum; útlánsvextir eru hærri en innlánsvextir
útpunktur
samheiti yfir há- og lággildi í hnitakerfinu
V
vaxtavextir
vextir af vöxtum fyrri ára
Vennmynd
skýringarmynd þar sem mengi eru teiknuð sem svæði afmörkuð af lokuðum ferlum, notuð til að
lýsa innbyrðis afstöðu mengja og aðgerða sem verka á þau
vextir
kostnaður við að taka peninga að láni eða það sem maður fær borgað fyrir að leggja peninga
inn í banka
virðisaukaskattur (vsk) kallast oft í daglegu tali vaskur, er skattur sem er lagður á flestar vörur og þjónustu
Þ
þáttun
tala eða algebrustæða er skrifuð sem margfeldi tveggja eða fleiri þátta
þáttur
tala eða algebrustæða sem er margfölduð með öðrum þætti, þættir eru oft aðskildir með
margföldunarmerkinu
þriggja punkta fjarvídd hefur sjónlínu með tveimur hvarfpunktum og þriðja hvarfpunktinn fyrir ofan eða undir sjónlínunni
þrívíddarpunktablað á þrívíddarpunktablaði er punktunum raðað eins og hornpunktum í jafnhliða þríhyrningum
þrívíður
hlutur sem hægt er að mæla eftir þremur ásum sem standa hornrétt hver á annan
Ö
öfugt hlutfall
tvær stærðir, x og y, standa í öfugu hlutfalli hvor við aðra ef margfeldið x ∙ y = k þar sem k er fasti.
Þessi tengsl má einnig skrá með y =
k
x
og x er ekki 0.
önnur ferningsreglan (a – b)
2
= a
2
– 2ab + b
2
Skali 3A
160