160 / 164
Orðskýringar
A
Skýringar
A-snið
flokkur staðlaðrar pappírsstærðar þar sem hlutfallið milli lengri og styttri hliðar pappírsins er
ferningsrótin af 2
aðfella
bein lína sem graf falls nálgast; fjarlægðin milli línunnar og grafsins nálgast 0
afborgun
þegar lán er greitt til baka er lánsupphæðinni skipt í minni hluta sem kallast afborganir
algebrísk lausn
samheiti yfir að leysa jöfnur með reikningi, til dæmis með innsetningar- eða samlagningaraðferðinni
annars stigs fall
fall á forminu f(x) = ax
2
+ bx + c þar sem a, b og c eru fastar (tölur) og x er breyta; a er ekki 0
annars stigs jafna
jafna á forminu ax
2
+ bx + c = 0 þar sem a, b og c eru fastar, b og c geta verið 0 en
a getur ekki verið 0
B
botnpunktur
punktur á grafi falls sem hefur lægra fallgildi en allir punktar í nágrenninu, sama og lægsti punktur
bókhald
skráning allra tekna og gjalda á ákveðnu tímabili eftir að tekna hefur verið aflað eða gjöldin greidd
breiðbogi
ferill breiðboga greinist í tvo aðskilda óendanlega hlutferla sem eru spegilmyndir hvor annars,
graf öfugs hlutfalls er dæmi um breiðboga
breytiþáttur
stærð sem notuð er til að reikna út hve mikið eitthvað hækkar eða lækkar á ári; breytiþátturinn
1,12 merkir 12% aukningu á ári
brotabrot
almennt brot þar sem teljarinn eða nefnarinn eða bæði teljari og nefnari innihalda almenn brot
brúttóflatarmál
flatarmálið í heild áður en einhver hluti af því fer í annað, til dæmis innréttingar
brúttólaun
laun áður en skattur og annar frádráttur er dreginn af
D
dráttur
í líkindareikningi: að draga blindandi og af handahófi kúlu, spilapening, kubb eða annað úr safni
slíkra hluta
E
endurtekinn dráttur
í líkindareikningi: ef maður leggur aftur í poka, kassa eða annað það sem maður hefur dregið
þannig að aðstæðurnar verða eins og þær voru áður en dregið var; þetta kallast að draga með
endurtekningu
eftirmynd
fyrir hvern punkt á eftirmyndinni er samsvarandi punktur á frummyndinni
einslaga
tvær þríhyrningslaga myndir eru einslaga ef þær hafa tvö og tvö jafn stór horn
eins punkts fjarvídd hefur sjónlínu og einn hvarfpunkt
empírísk gögn
gögn sem eru fengin í tilraunum, úr reynslu af eða athugunum á raunveruleikanum
F
fallgildi
gildið á y-ásnum
fallstæða
algebrustæða sem lýsir falli
fjarvíddarteikning
aðferð til að sýna þrívíðan hlut á tvívíðum fleti þannig að fram komi dýptaráhrif í myndina
formengi
mengi allra x-gilda sem fall gildir fyrir
fleygbogi
graf annars stigs falls
formúlureikningur
að nota formúlu sem jöfnu og leysa hana út frá stærðinni sem finna skal
fylliatburðir/fyllimengi
atburða
tiltekinn atburður og fylliatburður hans eru til samans allir mögulegir atburðir, atburður og fylli-
atburður hans geta ekki gerst samtímis, summa líkinda fyrir atburðinn og fylliatburð hans er 1.
fyrsta ferningsreglan (a + b)
2
= a
2
+ 2ab + b
2
G
grafísk lausn á annars
stigs jöfnu
aðferð til að leysa jöfnu með því að teikna graf annars stigs falls og finna skurðpunktinn milli
grafsins og x-ássins
grafísk lausn á
jöfnuhneppi
aðferð til að leysa jöfnuhneppi með því að teikna gröf línulegu jafnanna og finna skurðpunkt þeirra
gullinsnið
þegar skipting striks er þannig að lengri hluti þess stendur í sama hlutfalli við styttri hlutann og
strikið í heild stendur við lengri hlutann, hlutfallið er ≈ 1,618
Skali 3A
158