Gullvör | Verkefnalausnir | 8672 | © Menntamálastofnun 2022 22 7.3 Sérhljóð er stutt á undan tveimur eða fleiri samhljóðum (sjá þó 16.7.2): grunn, hopp, foss, hóll. Verkefni E Skoðið undirstrikuðu sérhljóðin í eftirtöldum orðum og tilgreinið hvort þau eru löng eða stutt: tapa, tunna, vaka, letja, veldi, vá, koss, fugl, ferðast, ekra, fara, bú, setja, loka, lyfta 8 Röddun Öll sérhljóð eru rödduð, þ.e. þau eru mynduð með því að raddböndin gefa frá sér tón eins og í söng (sbr. 16.2). Samhljóð geta verið bæði rödduð og órödduð, þ.e. sum samhljóð eru mynduð án þess að raddböndin myndi tón. Þetta fyrirbæri, röddunina, skoðum við sérstaklega við hvern flokk samhljóða. 9 Samhljóð – myndunarháttur samhljóða Samhljóð eru flokkuð eftir myndunarhætti, þ.e. hvernig þau eru mynduð. Þannig er þeim skipt niður í lokhljóð, önghljóð, nefhljóð, hliðarhljóð og sveifluhljóð. 10 Lokhljóð Lokhljóð myndast þannig að lokað er fyrir loftstrauminn frá lungunum á ákveðnum stöðum í munnholinu. Lokhljóð eru ýmist fráblásin eða ófráblásin. Þegar fráblásin lokhljóð eru borin fram myndast blásturshljóð sem ekki fylgir þeim sem eru ófráblásin. 10.1 Fráblásin lokhljóð eru: p (pára), t (tæma), kj (kjósa), k (komma). 10.2 Ófráblásin lokhljóð eru: b (bára), d (dæma), gj (gjósa), g (gomma). Öll lokhljóð í íslensku eru órödduð. Verkefni F Skrifið eftirfarandi vísu upp og dragið hring um lokhljóðin: Gekk á svig við blað og bók, bölv og digurmæli jók, stútaði sig og struntu skók, stórmannliga í nefið tók. Ö.A. 1942. 11 Önghljóð Öng þýðir þrenging eða þrengsli. Önghljóð myndast þannig að við þrengjum að loftstraumnum einhvers staðar í munnholinu. Önghljóð eru ýmist rödduð eða órödduð.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjIxNzc=