4. KAFLI Leið til framtíðar – sjálfbær þróun 102 4. KAFLI LEIÐ TIL FRAMTÍÐAR – SJÁLFBÆR ÞRÓUN OG HEIMSMARKMIÐ 4.1 INNGANGUR Í dag erum við svo heppin að sjálfbær þróun er leiðarljós flestra ríkja heims og birtist m.a. í heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun. Það eru skýr tilmæli frá Sameinuðu þjóðunum (SÞ) að róttækar breytingar þurfi að eiga sér stað innan samfélaga heimsins eigi þau að færast nær markmiðum sjálfbærrar þróunar. Mikilvægt er að skilja hvað sjálfbær þróun þýðir, hvað hún felur í sér og hvernig við getum stuðlað að henni. Eins skiptir máli að gera sér grein fyrir því hvar rótin að ósjálfbærri þróun liggur og af hverju það virðist vera svo erfitt að gera breytingar þrátt fyrir fyrirheit og áætlanir þjóðarleiðtoga. Í þessum kafla er sjálfbær þróun og sjálfbærni skoðuð út frá ýmsum sjónarhornum en sjálfbærni er það ástand sem ætlast er til að ná með sjálfbærri þróun. Lengri kaflarnir enda á stuttri samantekt á helstu atriðum, auk þess eru stundum umræður og spurningar til umhugsunar. 4.2 SAGA OG SKILGREINING Í sögu mannkyns má oft finna einhver tilmæli og reglur, eins og t.d. í helstu trúarbrögðum, sem miða að því að nýta náttúrulegar auðlindir á þann hátt að þær raskist ekki og geti endurnýjað sig. Sagt er frá að einhverjar rætur hugtaksins sjálfbær þróun liggi í kringum hugmyndir um sjálfbæra nýtingu skóga sem þróuðust sérstaklega í Evrópu á 17. og 18. öld. Þar var lögð áhersla á það að nýta ekki meira af skógi á hverju ári en það sem hann gat framleitt án þess að rýrna, að höggva aðeins það magn af trjám sem gat vaxið aftur. Í bókinni „The Limits to Growth“ (Takmörk vaxtar) sem hópur vísindamanna, „The Club of Rome“ (Rómarsamtökin), gaf út 1972 er rökstudd gagnrýnin athugun á áhrifum og afleiðingum hagvaxtar til langs tíma á náttúru og umhverfi. Framtíðarspá sem þar er dregin fram er ekki falleg og sýnir að mannkynið verður að haga sínum lifnaðarháttum innan þeirra marka sem náttúran setur. Ekki er hægt að leysa vandamál með sama hugsunarhætti og olli þeim. – ALBERT EINSTEIN –
RkJQdWJsaXNoZXIy MjIxNzc=