Almennar upplýsingar um Kína

Alþýðulýðveldið Kína Á kínversku: Zhonghua Renmin Gongheguo Flatarmál: 9.596.960 km2 Landamæri: 22.143 km Strandlengja: 14.500 km

Á þessari síðu: Flatarmál Íbúar Ungbarnadauði Lífslíkur Fæðingartíðni Lestur Vinnuafl Tíbet Þjóðerni Stíflan við Gljúfrin þrjú Umhverfi Margir munnar að metta Takmarkanir vegna fólksfjölgunar - skoðið líka kaflana: Krækjur um Kína og

Flatarmál (Tölur námundaðar) Flatarmál í heild 9.600.000 km2 100,0 % Vatn 270.000 km2 2,8 % Skógur 1.340.000 km2 14,0 % Land til ræktunar *) 960.000 km2 10,0 % Áveitusvæði 49.000 km2 0,5 % *) tæplega helmingur er graslendi

Íbúar 1.236.914.658 (áætlun í júlí 1998) Aldursdreifing: 0-14 ára: 26% 15-64 ára: 68% 65+: 6% Íbúafjölgun: 0,83% Fæðingar: 16 á hverja 1.000 íbúa Dauðsföll: 7 á hverja 1.000 íbúa

Ungbarnadauði 45 á hver 1.000 börn fædd lifandi

Lífslíkur - Meðaltal: 69.6 ár - Karlar: 68,3 - Konur: 71.0

Fæðingartíðni 1,8 fæðing á hverja konu.

Lestur 82% þeirra sem náð hafa 15 ára aldri eru læsir.

Vinnuafl - Landbúnaður 53 % - Námugröftur 7 % - Iðnaður 26 % - Þjónusta 14 %

Tíbet Þróunaraðstoð Kínverja við Tíbet árið1998: 45,0 milljarðar króna. Kína notar timbur og steinefni frá Tíbet að virði u.þ.b. 45 milljarða ísl. króna árlega. Hagvöxtur í Tíbet 1990-94: 10% Fjöldi skóla í Tíbet 1950: 0 1998: 4.000 + 3 háskólar Íbúafjöldi: 2,0 milljónir Tíbeta. 0.4 milljónir Kínverja.

Stærstu þjóðarbrot í Kína Íbúar Kína. Tölurnar segja til um íbúafjölda í milljónum. Úr „Geografi - fag og undervisning“. Geografforlaget 1999 94% af íbúum Kína búa í austurhluta landsins. Aðeins 6% búa í Vestur-Kína en þar er hins vegar að finna helstu náttúruauðæfin. Han-kínverjar: 93% Ættbálkar: 2% Tyrknesk þjóðarbrot (Uighur): 1% Mongólar: 1% Tíbetar: 1% Aðrir ( u.þ.b. 51 þjóðarbrot) : 2%

Stíflan við Gljúfrin þrjú Áætlað uppistöðulón eftir að stíflan hefur verið byggð. Úr„Geografi - fag og undervisning“. Geografforlaget 1999. Áætlaður byggingartími 1994 - 2009 Chang Jiang (áður Yangtze Kiang) þýðir „Fljótið langa“. 5.900 km. 80% af vöruflutningum á ám og vötnum í Kína eru á fljótinu, skurðum tengdum því og ám sem renna í það. 40% af landbúnaðar- og iðnaðarframleiðslu fer fram á vatnasvæði fljótsins. Þar búa 350 milljónir manna. Við mynni fljótsins er vatnsmagnið að meðaltali 35.000 m3 á sekúndu. Á tímabilinu júní - október (sumarmonsún) er vatnsmagnið um 90.000 m3 á sekúndu Gljúfrin þrjú eru samtals 200 km löng. Fallhæðin er 120 metrar. Breidd stíflunnar er 924 metrar. Túrbínurnar 26 eiga að framleiða 13.000 MW (stærsta virkjun í heimi) . Stærsta vatnsaflsvirkjun í Svíþjóð (Harsprånget) framleiðir 940 MW. Aflframleiðsla mun árlega svara til þess að brennd séu 45 milljónir tonna af kolum. Stærsta kjarnorkuver Svíþjóðar framleiðir sem nemur 3.500 MW. Kostir stíflunnar: Vatnsorkan framleiðir rafmagn til iðnaðar. Skapar atvinnu. Dregur úr koltvísýringsmengun. Dregur úr flóðahættu. (Árið 1994 létust 30.000 manns þegar áin Chang Jiang flæddi yfir bakka sína). Ókostir við stífluna: 1,3 milljónir manna þurfa að flytja (nauðugir) frá svæðinu þar sem uppistöðulónið verður. Botnfall mun nema um 600 milljónum tonna á ári. Við það mun vatnsyfirborðið hækka og hugsanlega truflast orkuframleiðslan. Botnfallið var áður mikilvægur áburður á akrana meðfram fljótsbökkunum.

Umhverfi Gífurleg mengun á sér stað vegna þess hve miklu er brennt af steinkolum, einnig í ofnum og eldavélum á heimilunum. Brennisteinsdíoxíð og kolaryk í loftinu eykur hættu á súru regni sem m.a. eyðileggur skóga og vötn. Mikill fjöldi íbúanna hefur ekki aðgang að hreinu drykkjarvatni, m.a. vegna þess að vatnsnotkun í iðnaði eykst og iðnaðurinn mengar uppistöðulónin. Bílaeign eykst um 20% á ári. Minna en 10% af klóakvatni er hreinsað. Skóglendi minnkar vegna súra regnsins. 1/5 hluti ræktanlegs lands hefur horfið vegna uppblásturs og uppbyggingar borgarsvæða síðan 1949. Eyðimörkin í norðri færist suður á bóginn.

Margir munnar að metta Íbúafjöldi: 1.225 milljónir. 15 milljón fæðingar árlega. Í Kína er íbúafjöldi mestur í heiminum en þaðan koma aðeins 2,8% af framleiðslu heimsins. Þjóðarframleiðslan (GNP) nam árið 1996 aðeins 625$ á mann. Fólksfjöldi er gífurlegur í austurhéruðum Kína. Samkvæmt gömlum hefðum var gott að eiga mörg börn, einkum syni. Það er sama viðhorf og ríkir í mörgum þróunarlöndum nú á tímum. Mao Zedong, sem var leiðtogi Kína frá árinu 1949, taldi líka að stórar fjölskyldur og margir íbúar væri helsta auðlind Kína. En hvernig á að veita svona mörgu fólki menntun og sjá til þess að það hafi vinnu og mat? Breytingin frá hefðbundnum aðferðum í landbúnaði til nútímaaðferða í landbúnaði og iðnaði hefur orðið til þess að auka atvinnuleysi. Landbúnaðarframleiðsla minnkaði mikið meðan á menningarbyltingunni stóð.

Aðgerðir stjórnvalda til að draga úr fólksfjölgun Eitt barn á fjölskyldu: Frá árinu1980 fengu foreldrar sem eiga aðeins eitt barn ýmis hlunnindi, t.d. ókeypis húsnæði og skóla. Foreldrar, sem áttu fleiri börn en eitt, urðu að borga sjálf. Þessi stefna var rekin í borgunum en í sveitunum vildu bændur áfram eiga mörg börn af því að þau voru mikilvægt vinnuafl. Frá árinu 1988 hafa fjölskyldur í sveitum mátt eignast tvö börn - þrjú ef tvö þau eldri voru stúlkur. Einbirnisstefnan gildir ekki fyrir minnihlutahópa. Hærri giftingaraldur: Karlar mega ekki ganga í hjónaband fyrr en þeir eru 22 ára en konur mega giftast tvítugar. Það þykir afar óheppilegt að eignast barn utan hjónabands. Þess vegna er mikið um löglegar fóstureyðingar. Yfirráð yfir jaðarsvæðum, t.d. Tíbet og nauðungarflutningar Kínverja á þau svæði. Markaðsstefna: Einstaklingar fjárfesta í fyrirtækjum og fá hagnað af gróða þeirra. Eigendur krefjast því aukinnar framleiðni af stjórnendum og starfsfólki. Þetta viðhorf er framandi í Kína þar sem fólk hefur haft mjög frjálsleg viðhorf þar sem vinna er annars vegar. Aukin landbúnaðarframleiðsla og einnig innflutningur á matvælum. Frjáls markaður fyrir landbúnaðarvörur. Bændur verða nú sjálfir að koma vörum sínum á markað í borgunum, beint til neytenda þar. Þeir hafa betri tekjur og geta því fjárfest í betri vélakosti sem eykur framleiðsluna. Þetta kemur sér best fyrir bændur í nágrenni borganna.