Fólk trúir oft á eitthvað sem ekki er hægt að sanna og er reyndar frekar ótrúlegt en getur samt verið skemmtilegt að velta fyrir sér.

Lífsbjörg fólks áður fyrr réðist af því að veður væri gott, vetrarhörkur ekki allt of langar og sumur hlý og þurr svo að hægt væri að ná góðum heyjum. Fyrir daga veðurfræðinga og Veðurstofu varð fólk sjálft að reyna að spá um veður, horfði til himins og tók vel eftir skýjafari og vindum. Svo tók það eftir ýmsu öðru líka og reyndi að spá fyrir um veður, t.d. út frá hegðun fugla og annarra dýra. Það taldi líka að veður á ákveðnum degi gæfi til kynna hvernig veður yrði á öðrum. Dæmi um hjátrú er t.d. litla þulan á bls. 7 í bókinni??? og að ef sumar og vetur frjósi saman þá eigi veðrið að vera gott það sumarið.

Ýmiss konar önnur hjátrú tengist sumarkomu. Þegar maður sá fyrsta sumartunglið átti hann að þegja og bíða þangað til einhver ávarpaði hann. Þau orð sem fyrst voru sögð við hann áttu að veita vísbendingu um komandi sumar. Þetta heitir að láta svara sér í sumartunglið.

Hrossagaukurinn var spáfugl og það skipti máli úr hvaða átt hann heyrðist fyrst hneggja á vorin. Um það er þessi þula:

Í austri auðsgaukur
suðri sælsgaukur
vestri vesalsgaukur
norðri nágaukur.

Sumir töldu líka að þegar lóan syngur bí, bí spái hún rigningu en sólskini þegar hún syngur dirrindí. Höfuðdagur er 29. ágúst og heitir svo vegna þess að þá var þess minnst að Jóhannes skírari var hálshöggvinn. Þjóðtrúin sagði að veðrið breyttist um höfuðdag og héldist svipað í um þrjár vikur.

Menn reyndu líka að spá í veður vetrar. Hagamýs voru taldar veðurglöggar. Ef mýs græfu snemma holur, drægju að sér mikinn vetrarforða eða leituðu inn í hús og bæi, benti það til að veturinn yrði slæmur. Líka var talið að mýsnar fyndu á sér úr hvaða átt myndi helst blása um veturinn og sneru holuopum sínum undan vindi. Fuglar áttu líka að finna á sér komandi veður svo að menn fylgdust vel með atferli þeirra.

Góuveður skipti miklu máli. Sagt var: Grimmur skyldi góudagur fyrsti, annar og sá þriðji, þá mun góa góð vera. Einnig var talið að ef góa væri stormasöm og vont veður fyrstu góudaga þá yrði sumarið gott. Öskudagur var talinn eiga sér 18 bræður, næstu 18 dagar á eftir öskudegi yrðu svipaðir honum.

Hvað af þessari og sambærilegri hjátrú lifir enn?

Loka glugga