Um víða veröld - Jörðin
21 Uppbygging jarðar Innræn öfl Innræn öfl kallast þau stórbrotnu öfl er koma úr iðrum jarðar og fá útrás í eldgosum , jarðskjálftum, gliðnun á úthafshryggjum og myndun fellingafjalla . Vegna þeirra er yfirborð jarðar ójafnt og á sífelldri hreyfingu. Innrænu öflin byggja sífellt upp hæðir og fjöll með eldgosum og árekstrum jarð skorpufleka. Hreyfingar jarðskorpuflekanna valda jarðskjálftum þegar þeir rekast á, eða nuddast saman. Landrek Jarðskorpan er mynduð af svonefndum jarðskorpuflekum sem hreyfast hver gagnvart öðrum. Þessi lárétta hreyfing jarðskorpuflekanna á yfir borði jarðar kallast landrek. Sennilegt þykir að jarðskorpuflekarnir hafi verið á reki um yfirborð jarðar frá upphafi jarðsögunnar. Með landrekinu hafa meginlönd flust til og frá, höf opnast og lokast, fjallgarðar risið og eldfjöll myndast. Hraðinn á reki jarðskorpuflekanna er mismikill en þó minni en svo að hreyfingin sjáist. Í dag er hraði þeirra frá 2–20 cm á ári. Á Þingvöllum sjást skilin milli Evrasíuflekans og Norður-Ameríkuflekans mjög vel. Stærstu jarðskorpuflekar á jörðinni og rek stefna þeirra.
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MjIxNzc=