Um víða veröld - Jörðin

98 Þegar hlýir hafstraumar frá miðbaug ná til kaldari hafstrauma sem streyma frá heimskautasvæðunum í norðri og suðri kólna þeir og þyngjast. Sjórinn sekkur og verður hluti af nýju straumakerfi í undirdjúpunum, djúpsjávarstraum . Á leið sinni aftur til miðbaugs tekur djúpsjórinn með sér ýmis næringarefni. Þegar hann stígur smám saman eru næringarefnin gríðarlega mikilvæg fyrir vöxt þörunga sem aftur er undirstöðufæða fyrir allt dýralíf í sjónum. Líkt og vindar taka hafstraumar þátt í því að jafna hitamun á jörðinni þar sem þeir færa varma frá miðbaug í átt til heimskautanna. Golfstraumurinn Golfstraumurinn er Íslendingum vel kunnur enda skiptir hann miklu máli fyrir loftslag á Íslandi. Golfstraumurinn á upptök sín við miðbaug. Staðvindarnir reka hlýjan sjóinn í átt til Suður-Ameríku, þaðan í Karíba­ hafið, gegnum Mexíkóflóa og út á Atlantshaf í gegnum Flórídasund sem liggur á milli Flórída og Kúbu. Þegar úr sundinu kemur hefst hinn eiginlegi Golfstraumur. Um 27 °C heitur streymir hann með austurströnd Bandaríkjanna. Þegar hann mætir hinum kalda Labradorstraumi dregur verulega úr honum og þar fer hann að greinast. Hluti af straumnum, sem hefur kólnað talsvert, streymir að vesturströnd Evrópu. Vegna þessa hlýja sjávarstraums er veður mun mildara í vesturhluta Evrópu en á sömu breiddargráðum annars staðar á jörðinni. Hinir röku hlýju vestanvindar sem blása af hafi inn yfir Evrópu fá varmann frá Golfstraumnum. Einn angi af Golfstraumnum, Irminger-straumurinn streymir síðan norður til Íslands og nánast í kringum landið. Þessi litli angi af hlýjum sjávar­ straumi gerir það að verkum að Ísland er byggilegt. Til samanburðar má nefna að eyjar í Beringssundi sem eru á svipuðum breiddargráðum og Ísland eru umluktar hafís stóran hluta ársins. En eins og öllum ætti að vera ljóst torveldar hafís siglingar og fiskveiðar. Íslendingar myndu því ekki hafa það eins gott ef Golfstraumsins nyti ekki við. Hér væri mun kaldara og hrjóstrugra en við eigum að venjast. Hinn kaldi Labradorstraumur ber með sér borgarísjaka sem losnað hafa úr Grænlands­ jökli suður með austurströndNorður-Ameríku í hlýrri sjó þar sem þeir bráðna. Þessi gervitunglamynd af Atlantshafinu sýnir hitamun í sjónum milli hlýrra (rauðgulra og gulra) og kaldra (blárra) hafstrauma. Hlýi straumurinn er Golfstraumurinn sember með sér yl til norðurhluta Evrópu.