Um víða veröld - Jörðin

8 Jarðsögutíminn Í dag eru vísindamenn nokkuð sammála um að jörðin hafi myndast fyrir um 4.600 milljónum ára. Til að skilja betur langa sögu jarðar hafa jarðfræðingar skipt henni í fjögur tímabil, þ.e. forkambríum, fornlífsöld, miðlífsöld og nýlífsöld . Það sem ræður skiptingunni á milli alda eru af­ gerandi þáttaskil í þróun lífs og breytingar á loftslagi og yfirborði jarðar. Forkambríum Fyrsta tímabil jarðsögunnar heitir forkambríum og er langlengsta jarð­ sögutímabilið. Það hófst með myndun jarðar fyrir um 4.600 milljónum ára og lauk fyrir um 545 milljónum ára. Í upphafi einkenndist tímabilið af stöðugri eldvirkni ogmiklumhamförum. Lagskipting hnattarins í kjarna og möttul átti sér stað á sama tíma og mikil loftsteinahríð skók jörðina. Hámarki náði loftsteinahríðin þegar stór loftsteinn reif burtu mikið af bergi sem kastaðist út í geiminn. Þyngdarafl jarðar hélt í bergmylsnuna sem síðar þéttist og varð að tunglinu. Þrátt fyrir stöðuga eldvirkni fór að myndast jarðskorpa á yfirborði jarðar þegar leið á tímabilið. Jarðskorpan brotnaði upp í marga fleka sem rak Uppi eru nokkrar kenningar um tilurð tunglsins. Ein þeirra er árekstrarkenningin sem nú á dögum þykir líklegust. Loftsteinn á stærð við Mars nálgast Jörðina 4,2 mín. eftir árekstur 8,4 mín. 12,5 mín. Ævafornt tunglgrjót sem Appollo kom með til jarðarinnar styður árekstrarkenninguna … og tunglið varð til úr ryki og grjóti sem myndaðist við árkesturinn Áreksturinn jók snúningshraða jarðarinnar og möndulhalla í 23˚ Jörðin endurmótaðist sem bráðinn hnöttur …