Um víða veröld - Heimsálfur

91 Norður-Ameríka Inúítar Nyrst í álfunni, á köldu heimskautasvæðunum, búa inúítar og aðrar skyldar þjóðir. Talið er að þeir hafi komið yfir Beringssund um 3000 f.Kr. Enn í dag lifa inúítar aðallega á því sem náttúran gefur; fiski, sel, hval og hreindýrum, þótt nútímavæðingin hafi einnig haldið innreið sína í samfélög þeirra. Í veiðiferðum sínum áður fyrr ferðuðust inúítar aðallega á snjó og ís á hundasleðum og bjuggu í snjóhúsum við veiðarnar. Þeir eru líka þekktir fyrir fimi sína á húðkeipum (kajökum). Nú á dögum nota þeir hins vegar vélsleða, riffla og nýtísku útilegubúnað við veiðar. Indíánar Amerískir indíánar bjuggu um alla álfuna. Þeir skiptust í fjölda kynþátta og ættbálka sem töluðu hundruð tungumála. Indíánar voru aðallega veiðimenn og safnarar og þeir lifðu í litlum samfélögum. Þeir stunduðu mismikinn landbúnað eftir ættbálkum. Samfélög indíána viku fyrir landtöku evrópskra landnema og upp úr miðri 19. öld, með tilkomu járnbrautar milli Atlantshafs og Kyrrahafs, var fjölbreyttri menningu indíána nánast útrýmt. Sumar indíánaþjóðir dóu alveg út en margar þeirra eru að endurheimta þjóðernisvitund sína smám saman. Landnemar Með landafundum og landtöku Evrópuþjóða í Norður-Ameríku í lok 15. aldar varð ekki aftur snúið. Næstu árhundruð streymdi fólk frá Evrópu og víðar að til hins nýja heims. Þessir nýju landnemar voru af öllum þjóðfélagsstigum, m.a. fátæklingar sem flúið höfðu efnahagsþrengingar heima fyrir og þeir sem vildu láta reyna á ný tækifæri og upplifa ameríska drauminn. Á innan við 500 árum var gengið mjög nærri samfélögum frumbyggja í álfunni og sums staðar er þá ekki lengur að finna. Meðferðin á frumbyggjum var óvægin og grimm en innflytjendurnir byggðu upp eitt öflugasta iðnaðar- og efnahagsveldi jarðar með atorkusemi sinni og dugnaði. NÝI HEIMURINN Nýi heimurinn er heiti sem landkönnuðir notuðu fyrir Norður- og Suður-Ameríku á 15. og 16. öld þar sem þær voru nýjar fyrir þeim. Eyjaálfa var líka stundum talin til hins nýja heims. Forfeður þessa Lakota indíána lifðu á sléttunum í Suður-Dakota og nálægum ríkjum í norðurhluta Bandaríkjanna. Horft til nýrrar framtíðar.

RkJQdWJsaXNoZXIy MjIxNzc=