Um víða veröld - Heimsálfur

113 Suður-Ameríka Vogskorin Kyrrahafsströnd Chile í suðvesturhluta Patagóníu er dæmigerð fyrir svæði sem jökull hefur sorfið. Þar eru víða ummerki ísaldarjökulsins eins og jökulvötn, U-laga dalir og djúpir firðir og álar. Í dag er þar fjöldi smájökla. Þar er stærstur Suður-Patagóníujökull, sem er jafnframt stærsta jökulhulda svæði á suðurhveli jarðar að Suðurskautslandinu undanskildu. Náttúrufar Nyrðri hluti Suður-Ameríku er í hitabeltinu fyrir utan þann hluta Andesfjalla sem liggur í Kólumbíu. Í hitabeltinu er heitt og úrkoma mikil og af þeim sökum eru þar miklir hitabeltisregnskógar. Við miðbaug er ársmeðalhiti yfir 25 °C og meðalúrkoma á ári um 2000 mm. Á Amason-svæðinu og við strendur Brasilíu blása heitir og rakir vindar með jafna og mikla úrkomu allt árið um kring. Fjær miðbaug er úrkoman minni og skiptast þar á regntímar og þurrkatímar. Við strendur Perú og Norður-Chile er loftslagið hins vegar þurrt vegna kalds sjávarstraums úti fyrir vesturströnd SuðurAmeríku. Sunnar tekur við heittemprað loftslag. Þar er veðurfar svipað og þekkist víða í Suður-Evrópu. En vegna þess að þetta er á suðurhveli jarðar er árstíðunum öfugt farið miðað við það sem við eigum að venjast. Í júlí er vetur í Buenos Aires með um 10 °C meðalhita og í janúar er sumar með um 23 °Cmeðalhita. Í heittempraða beltinu einkennist gróðurfar af savanna og steppu. Syðst í álfunni er tempraða beltið, þar sem rakir, hvassir vestanvindar eru ríkjandi við vesturströndina. Andesfjöll hafa mikil áhrif á loftslagið í álfunni. Þessi hái fjallgarður myndar víða regnskugga yfir stórum hluta suðursins. Í fjöllunum eru hásléttur þar sem rignir lítið og á gresjunum (Pampas) í Argentínu er úrkoma minni en ef engir fjallgarðar væru sem hindra að hinir röku vestanvindar berist yfir svæðið. Á gresjunum í Argentínu, sem samsvara gresjunum í Norður-Ameríku, er mikið ræktað af hveiti og maís. Kvikfjárrækt er þar einnig mikil. Risaskjaldbökur á Galapagoseyjum. Loftslag, úrkoma og hafstraumar í og við Suður-Ameríku.

RkJQdWJsaXNoZXIy MjIxNzc=