Styrjaldir og kreppa

b STYRJALDIR OG KREPPA : Fyrsta nútímastyrjöldin 31 Finndu svar 15 Hvað er vígbúnaður? 16 Hvað merkir það að land sé iðnvætt? 17 Hvað er bandalag ríkja? 18 Hvaða ríki voru með í þríveldabandalaginu? 19 Hvaða ríki voru með í bandalaginu sem var kallað Triple-entente? 20 Hvaða málstaður var það sem Gavrilo Princip var fús til að deyja fyrir? 21 Hvernig drógust landsvæði utan Evrópu inn í stríðið? 22 Hvað merkir kafbátahernaður? Umræðuefni 23 Heldur þú að það brytist út stríð núna ef sænskur stúdent skyti norska ríkisarfann? Hvers vegna? Hvers vegna ekki? En ef stúdent frá Íran skyti varaforseta Bandaríkjanna? 24 Hvað er eiginlega átt við þegar sagt er að árás sé besta vörnin? Er það rétt? 25 Gavrilo Princip var fús til að deyja fyrir málstað sem hann trúði á. Er einhver málstaður svo mikilvægur fyrir þig að þú gætir hugsað þér að deyja fyrir hann? Þjálfið hugann 26 Bannorð Vinnið saman tvö og tvö og veljið eitt orð eða orðasamband til að útskýra. a Skýrið orðasambandið stríð á tvennum vígstöðvum. Þið megið ekki nota neitt þessara orða: vígstöðvar, víglína, vestur, austur, Þýskaland, Frakkland, Rússland. b Skýrið orðið vígbúnaður. Þið megið ekki nota neitt þessara orða: vígbúast, vopn, hermenn. c Skýrið orðið bandalag. Þið megið ekki nota neitt þessara orða: samningur, samkomulag, stríð, styrjöld. Viðfangsefni 27 Ímyndaðu þér að þú takir þátt í að skrifa námsbók um fyrri heimsstyrjöldina fyrir tíu ára börn. Þitt hlutverk er að skrifa um orsakir stríðsins. Skrifaðu stuttan texta með fyrirsögninni: „Hvers vegna skall á stríð 1914?“ 28 Tilræðið við Franz Ferdinand var skipulagt sem sjálfsvígsárás. Notaðu netið til að finna dæmi um sjálfsvígsárás á okkar tímum. Þú getur leitað að orðinu „sjálfsvígsárás“ í leitarkerfi. Þá koma líklega upp mörg dæmi. Veldu eitt og finndu hvað er líkt með því og tilræðinu í Sarajevo 1914. 29 Hugsaðu þér að þú sért Khudadad Khan (sjá bls. 27). Skrifaðu bréf heim og segðu frá því sem hefur komið fyrir þig í stríðinu. 30 Berðu saman kortið á bls. 28 sem sýnir Tyrkjaríki 1914 og kort af sama svæði eins og það er núna. Skrifaðu lista yfir lönd sem eru nú á landsvæðinu sem tilheyrði Tyrklandi 1914. Heimildavinna 31 Lestu dagbókarfærslu Vilhjálms 2. Þýskalandskeisara á bls. 25. a Hvað segir færslan um ástæðu keisarans til að fara í stríð? b Er hægt að treysta því að það sem stendur í dagbókarfærslunni sé í raun og veru skoðun keisarans? 32 Hverjar urðu helstu afleiðingar þess fyrir Tyrki að fylgja Þríveldabandalaginu í styrjöldinni? Skoðaðu einnig afleiðingar stríðsins fyrir araba.