Styrjaldir og kreppa

142 STYRJALDIR OG KREPPA : Tilvitnanir Tilvitnanir Titanic – samfélag í smækkaðri mynd Bréfkaflinn frá Karen Abelseth er sóttur í bókina Titanic, verdens største skipskatastrofe eftir Walter Lord, með viðaukum um norsku farþegana eftir Jostein Nyhamar (Cappelen 1956), bls. 171–72. Yfirheyrslan yfir Daniel Buckley er sótt í United States Senate Inquiry, hin tilvitnunin í rannsóknarskýrsluna í Wreck Commissioner’s Inquiry. Final Report. Hvort tveggja má finna á netsíðu Titanic Inquiry Project: www. titanicinquiry.org Fyrsta nútímastríðið We’re here because ... er sótt í bók eftir Ole Steen Hansen, Krigen i skyttergravene (Flachs 2000). Ljóðið Verdun eftir Stein Steinarr er sett inn í íslensku þýðinguna í staðinn fyrir erindi úr norsku kvæði. Það birtist fyrst í Ljóðum Steins (1938). Hér er það tekið eftir Kvæðasafni og greinum hans (Helgafell 1964), bls. 80. Dagbókarfærsla Vilhjálms 2. Þýskalandskeisara er sótt í bók eftir Erik Lund, Innblikk. Historie 9 (Aschehoug 2002) , bls. 9. Sérsviðsverkefnin um orsakir fyrri heimsstyrjaldar koma úr bókinni Modern Minds: the twentieth-century world í ritröðinni Think Through History (Longman 1999). Tilvitnun í David Lloyd George kemur úr bókinni Den ustabile fred eftir Reg Grant (Flachs 2000), bls. 12. Í Mein Kampf eftir Adolf Hitler er vitnað eftir Innblikk. Historie 9 eftir Erik Lund (Aschehoug 2002), bls. 17. Tilvitnun í Ferdinand Foch er sótt í Veier til vår tid. Verdenshistorie etter 1850 eftir Egil Ertresvaag (Universitetsforlaget 1994), bls. 120. Stéttabarátta Tilvitnun til Vladimir Antonov-Ovesjenko er sótt í Den russiske revolusjonen eftir Adrian Gilbert (Flachs 1995), bls. 5. Tilvitnun í Kommúnistaávarpið er úr þýðingu Sverris Kristjánssonar og er hér tekin úr Úrvalsritum í tveimur bindum eftir Karl Marx og Friedrich Engels (Heimskringla 1968), bls. 27–28. Klausan úr ræðu Leníns yfir ungu fólki er tekin úr bók Kristin Fossum o.fl ., Noreg 2 – Verda 2. Studiebok med kjelder (Cappelen 1999), bls. 37–38. Gagnrýni Leníns á nýju stjórnina 1917 er sótt í Den russiske revolusjonen eftir Adrian Gilbert (Flachs 1995), bls. 23. Tilvitnun í ræðu Stalíns um iðnþróunina er sótt í Det røde imperiet eftir G. Hughes og S. Welfare (Universitetsforlaget 1991), bls. 75. Klausan úr dagbók Ninu Lugovskaja er í bók hennar sjálfrar, Jeg vil være fri! En dagbok fra Stalins Sovjet (Bazar 2005), bls. 76. Tilvitnun til Jelenu Vladimirova er sótt í bókina Gulag – De sovjetiske fangeleirene eftir Anne Applebaum (Aschehoug 2003), bls. 212. Internasjónalinn þýddi Sveinbjörn Sigurjónsson á íslensku. Hér er fyrsta erindið sótt í söngbókina Tummakukka. Söngbók Mímis (Mímir 1975), bls. 116. Töflur um kjörfylgi og þingmannafjölda íslensku stjórnmálaflokkanna 1923–37 eru settar inn í staðinn fyrir töflu um fylgi norska Verkamannaflokksins. Þær eru reistar á handbókinni Hagskinna. Sögulegar hagtölur um Ísland sem Guðmundur Jónsson og Magnús S. Magnússon ritstýrðu (Hagstofa Íslands 1997), bls. 878–80 (tafla 19.2), einnig í bók Agnars Kl. Jónssonar, Stjórnarráð Íslands 1904–1964 I (Sögufélag 1969), bls. 175, 184, 196–97, 211, 215, 220. Tilvitnun í norska konu sem var ung á þriðja og fjórða áratug 20. aldar er sótt í Idéportal. Verden etter 1850. Norge etter 1850 eftir Ellen Arnesen o.fl . (Det norske samlaget 2004), bls. 166. Velmegun og heimskreppa Tafla um sölu á nokkrum tegundum neysluvara í Bandaríkjunum er sótt til Eriks Lund, í Innblikk. Historie 9 (Aschehoug 2002), bls. 50. Klausan „Kreppa og sjálfsvíg“ er í Aschehoug verdenshistorie 13 (Aschehoug 2002), bls. 110. Tafla um iðnaðarframleiðslu í nokkrum löndum er sótt í Historie 2. Verden og Norge etter 1859 eftir Ivar Libæk o.fl . (Cappelen 2002), bls. 168. Á Íslandi var framleiðsla iðnaðarvara óveruleg og virðist ekki hafa dregist saman í kreppunni. Því var gripið til upplýsinga um verga landsframleiðslu í staðinn og tölur sóttar í bók Guðmundar Jónssonar, Hagvöxtur og iðnvæðing. Þróun landsframleiðslu á Íslandi 1870– 1945 (Þjóðhagsstofnun 1999), bls. 336–37. Tafla um atvinnuleysi í nokkrum löndum er sótt í Historie 2. Verden og Norge etter 1859 eftir Ivar Libæk o.fl . (Cappelen 2002), bls. 168. Bréf konu til forseta Bandaríkjanna er í bókinni Down & Out in the Great Depression. Letters from the Forgotten Man (The University of North Carolina Press 1983), bls. 57. Klausan eftir mann sem lifði kreppuna sem drengur er sótt til Miltons Meltzer, Brother, can you spare a dime? The Great depression 1929–1933 (New American Library 1977), bls. 42. Allt vald til foringjans Tilvitnanir í Mein Kampf Adolfs Hitlers eru sóttar í Idéportal. Verden etter 1850. Norge etter 1850 (Samlaget 2004). Ljóði Nordahls Grieg, Sprinterne, snaraði Böðvar Guðmundsson skáld fyrir þýðanda. Klausan úr barnabókinni Eitraði sveppurinn er sótt á vefsíðuna „German Propaganda Archive“: http:// www.calvin.edu/academic/cas/gpa/story10.htm. Lýsing Sebastians Haffner á efnahagsástandinu í Þýskalandi 1923 er í bók hans, En tyskers historie. Erindringer 1914–1933 (Damm og Sønn 2006), bls. 49–51. Tafla um verðgildi þýska marksins er sótt í Idéportal. Verden etter 1850. Norge etter 1850 eftir Ellen