Sköpun - Ritröð um grunnþætti menntunar

Grunnþættir menntunar 39 breytt á þann veg að boðnar eru fram þverfaglegar námsbrautir til að glíma við málaflokka á borð við umhverfisfræði, framtíðarfræði, kynjafræði, fjölmenningu, uppgræðslu lands eða fæðuöryggi. Þetta er viðleitni til að styðja við ungt fólk sem vill verja ævistarfi sínu í að leysa þau knýjandi vandamál sem samtíminn stendur frammi fyrir og verður að horfast í augu við. Þarna eru fræðigreinar leiddar saman og tengdar brennandi úrlausnarefnum. Líku máli gegnir um grunnþætti mennt- unar í námskrá fyrir önnur skólastig. Þar reynir á framtak kennara og nemenda í skapandi starfi og þverfaglegri samvinnu um viðfangsefni samtímans. Nemendur þurfa að fá tækifæri til að ígrunda skoðanir og skapa sína eigin sýn á heiminn. Þótt bifvélavirkinn í leikverkinu sé að drekka kaffi er ekkert sem segir að hann þurfi að drekka það úr groddalegum kaffifanti. Hvað með að láta hann drekka kaffið úr fíngerðum postulínsbolla, úr blómapotti eða jafnvel kampavínsglasi? Með því að leita út fyrir ramma hins augljósa og hugsa um hvert smáatriði sem listræna ákvörðun má gefa hverju leikverki nýjar víddir og undirtexta sem gera nálgunina miklu áhugaverðari fyrir áhorfandann. Á lokahátíðum Þjóðleiks blasir við hversu ólíkar leiðir er hægt að fara að einum og sama textanum. Það er engu líkt að fá tækifæri til að fylgjast með ungu leikhópunum horfa á aðrar uppsetningar en þeirra eigin á sama verki og heyra þau svo tala saman af ástríðu og þekkingu um mismunandi túlkunarleiðir, persónusköpun og stíl. Reynslan hefur gefið þeim aðgang að menningarlegri samræðu í miklu víðara samhengi. Vigdís Jakobsdóttir, hugmyndafræðingur og framkvæmdastýra Þjóðleiks Það var gaman að heimsækja Grunnskólann austan Vatna í Skagafirði en þar hefur lengi verið unnið með nýsköpunarmennt. Ég skynjaði frumkvæði og ánægju í stórum sem smáum verkefnum. Nemendur voru meðvitaðir og áttu gott með að horfa á „stóru myndina“. Það var áhugavert að sjá hvernig tækifærin voru nýtt – það þurfti oft ekkert stórkostlegt eða mikinn umsnúning á skólastarfinu til að eitthvað skemmtilegt gæti gerst. Ég man til dæmis eftir því þegar nemendur gripu tækifærið í kringum verkefnið Reyklaus . Þar skipulögðu nemendur ráðstefnu þar sem málefnið var rætt, sáu um veitingar og auglýstu viðburðinn í sveitinni. Það var svo augljóst að nemendur skynjuðu eigin ábyrgð og sáu sig sem gerendur sem gátu haft áhrif á umhverfi sitt. Svanborg R. Jónsdóttir, lektor í listum og skapandi starfi