Sjálfbærni - Rit um grunnþætti menntunar

Grunnþættir menntunar 7 Gamalt vín á nýjum belgjum Sjálfbær þróun varð fyrst áberandi í umræðu á níunda áratug síðustu aldar. Þá starfaði stór, fjölþjóðleg nefnd á vegum Sameinuðu þjóðanna og var jafnan kennd við formann sinn, Gro Harlem Brundtland, forsætisráðherra Noregs. Niðurstaða nefndarinnar kom út í bók árið 1987, Sameiginleg framtíð okkar ( Our Common Future 2 ). Þar voru færð fyrir því rök að neysla mannkyns væri orðin svo mikil að gengið væri á auðlindir Jarðar og sagt að strax yrði að hefjast handa og vinna markvisst að umbótum. Lögð var áhersla á að viðhald náttúrugæða og félagslegt jafnrétti yrði að samþættast allri efnahagslegri framþróun þjóða og lagt til að þjóðir settu sér ákveðna stefnu og verkáætlun til úrbóta, það er sjálfbæra þróun ( e. sustainable development ). Markmið sjálfbærrar þróunar var að fólk leitaðist við að uppfylla þarfir sínar á hverjum tíma án þess að skerða möguleika komandi kynslóða til að gera slíkt hið sama. Hér var í raun lítið nýtt á ferð heldur aðeins verið að orða gamla og rótgróna hugsun og gefa henni heiti. Sú hugsun og þau markmið sem felast í sjálfbærni hafa verið samþætt siðum og menningu þjóða frá alda öðli. Íslendingar hafa lært slíkt vinnulag í gegnum þjóðsögur og siði og fyrirmæli um skynsamlega nýtingu lands og landsgæða má finna í fyrstu lögum þjóðarinnar, Grágás . Dæmisögur hafa löngum þótt góðar til kennslu og menntunar og sagan um Skötutjörn er ein slíkra. Hún ítrekar þá hegðun sem nú er kennd við sjálfbærni, að uppfylla eigin lífsþarfir á þann hátt að kynslóðir í framtíðinni geti gert slíkt hið sama. Ráðstefnan í Ríó 1992 Sameinuðu þjóðirnar héldu sína fyrstu ráðstefnu um umhverfi mannsins í Stokkhólmi árið 1972. Hún markaði tímamót í umhverfismálum. Komið var á fót Umhverfisstofnun Sameinuðu þjóðanna (UN Environment Programme, UNEP) sem síðan hefur verið leiðandi í ýmsum umhverfismálum heimsins. Í kjölfar Brundtland-skýrslunnar, eða í lok árs 1989, ákvað allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna að halda heimsráðstefnu um umhverfi og þróun þegar tuttugu ár yrðu liðin frá Stokkhólmsráðstefnunni. Með þessu viðurkenndi allsherjarþingið nauðsyn þess að grípa þyrfti til víðtækra aðgerða með þátttöku allra þjóða til að