33 KYNFERÐISOFBELDI Kynferðisofbeldi gegn börnumaf hálfu foreldra eða forsjáraðila og annarra nær yfir margs kyns athafnir, s.s. að horfa á klámmyndir með barni, láta barn horfa á kynlíf fullorðinna, „leikur“ með kynferðislegu ívafi, kossar, snerting, s.s. strokur og káf, fróun með munni, höndum eða í endaþarm, samfarir og nauðgun (Miller-Perrin og Perrin, 2012). Kynferðisofbeldi getur líka falist í orðbragði sem er meiðandi, ítrekað eða til þess fallið að valda ótta. Rætt er um sifjaspell þegar ofbeldi gegn barninu er innan fjölskyldu eða framið af nánum ættingja barns. Misnotkunin felur í sér að sá sem beitir barn kynferðisofbeldi notfærir sér yfirburðastöðu sína í krafti þekkingar, trausts sembarnið ber til hans og er þá viðkomandi í valdastöðu gagnvart því (Miller-Perrin og Perrin, 2012). Munur á aldri og þroska ákvarðar hvenær og hvort athæfi milli barna og unglinga telst refsivert. Þannig er samræði við einstaklinga 14 ára og yngri refsivert. Samræði milli systkina er ólöglegt og miðast við sakhæfisaldurinn sem er 15 ára. Hafi annað systkina eða bæði ekki náð 18 ára aldri þegar verknaður átti sér stað má ákveða að refsing falli niður að því er þau varðar (Almenn hegningarlög, 1940, 19, með síðari breytingum). Vafi getur komið upp um hvernig á að skilgreina kynferðisofbeldi og kemur m.a. til álita ætlan þess sem brýtur gegn barninu. Nokkrar spurningar sem tengjast þessu eru: • Hvenær nær athöfnin lengra en venjuleg umönnun og samskipti, t.d. að baða barn eða að sýna því hlýju? • Er í lagi að foreldrar láti fimm ára barn sjá sig nakin heima við? Hvað ef barnið er fimmtán ára? • Hvers konar svefnvenjur, t.d. að deila rúmi með barni, eru taldar eðlilegar á heimilinu? • Hve mikil nekt og líkamleg snerting er talin ásættanleg í fjölskyldunni? Svarið við þessu er að athæfi telst vera ofbeldi ef það er gert til að ná kynferðislegri örvun. Dæmi um þetta eru endurteknar athuganir eða tilefnislaus þvottur á kynfærum barns. Í skóla má nefna dæmi um umönnun ungra barns, s.s. bleyjuskipti í leikskóla eða umgengni kennara í búningsklefum. Kennarar beita þekkingu sinni og dómgreind til að greina rétt frá röngu í þessu sambandi og þá m.a. ef grunur vaknar um að hegðun foreldris við þessar aðstæður sé ekki sem skyldi.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjIxNzc=