Norðurlönd

6 KORT OG LOFTMYNDIR 13 12 14 15 16 17 11 10 9 8 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 7 6 5 4 3 2 1 24 23 22 12 13 14 15 16 17 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 24 18 19 20 21 22 23 24 1 GMT GMT D a g l í n a D a g l í n a 15.30 16.30 17.30 18.30 21.30 Hnettinum er skipt í 24 tímabelti, eitt fyrir hverja klukkustund í sólarhringnum. Hvert tímabelti nær yfir 15 lengdargráður. Á myndinni sérðu hvernig þau liggja. Tímabelti fylgja oftast landamærum eða fylkjamörkum. Á kortinu sést að tíminn á hverjum stað miðast við tímann í Greenwich í London (GreenwichMean Time eða GMT). Þegar farið er í vestur frá London sést að klukku- stund dregst frá GMT fyrir hvert tímabelti sem farið er yfir, en ef farið er í austur bætist klukkustund við fyrir hvert tímabelti. Þetta er svona vegna þess að jörðin snýst í heilan hring um sjálfa sig á einum sólarhring frá vestri til austurs. Þegar klukkan er fimm að degi í París er hún fjögur í London og ellefu að morgni í New York. Eftir því sem jörðin snýst líður tíminn og sólin hækkar og lækkar á lofti eftir því hvort það er að koma morgunn eða kvöld. Klukkan á Íslandi er látin fylgja miðtíma Greenwich allan ársins hring. Tímabelti jarðar Tímabelti jarðar. • Þegar myndin af tímabeltunum er skoðuð sést að landfræðilega ætti Ísland heima einu tímabelti vestar en það er núna. Af hverju ætli það sé? • Þegar þú ferð til útlanda þarftu stundum að breyta klukkunni. Skoðaðu hversu mikill tíma- munur er ef þú ferð frá Íslandi til New York eða til Moskvu. Daglína er lína sem liggur um Kyrrahaf, að mestu eftir 180. lengdarbaug. Þar eru dagskil. Ef sunnu- dagur er fyrir austan daglínu er mánudagur vestan hennar. Þannig bætist við dagur ef farið er vestur yfir daglínuna, en sleppa þarf úr degi ef fari er austur yfir hana.