Náttúra til framtíðar

| 40318 | © Landvernd og Menntamálastofnun 2022 | NÁTTÚRA TIL FRAMTÍÐAR 24 Koltvíoxíð flæðir stöðugt á milli sjávar og andrúmslofts. Þetta flæði hefur mjög lengi verið í góðu jafnvægi og jafnmikið hefur flætt frá sjó til andrúmslofts og öfugt. En aukinn styrkur koltvíoxíðs í andrúmslofti hefur raskað þessu jafnvægi og nú flæðir meira koltvíoxíð til sjávar. Sjórinn tekur við um 30% þess koltvíoxíðs sem myndast vegna bruna jarðefnaeldsneytis. Þegar koltvíoxíð úr andrúmsloftinu leysist upp í sjónum, binst það við vatn (CO2 + H2O) og myndar kolsýru (H2CO3). Við aukna losun mannsins á kolefni þá verður til meira af kolsýru í sjónum. Þetta er það sama og gerist þegar kolsýru er dælt í vatnsflösku. Við þetta lækkar sýrustig sjávar og hlutfall karbónats (CO3) í sjónum minnkar en það er eitt af byggingarefnum sem kalkmyndandi lífverur nota til að byggja upp skeljar sínar. Hvað gerist þegar sjórinn súrnar? ? Síðustu tvö hundruð árin eða svo, frá upphafi iðnbyltingar, hefur sjórinn nú þegar súrnað og hefur farið úr 8,2 niður í 8,1 á pH skalanum. Munið að pH skalinn er lógaritmískur og þessar tölur þýða að í raun að sjórinn er nú þegar 30% súrari en fyrir 200 árum. Þessi „litla“ breyting í sýrustigi er nú þegar farin að hafa áhrif á kalkmyndandi lífverur í sjónum. Því er spáð að meðalsýrustig sjávar gæti farið niður í 7,8–7,7 á pH skalanum. Þá er sjórinn orðinn 150% súrari en hann var fyrir iðnbyltingu. Kalkmyndandi lífverur hafsins þurfa þá að eyða miklu meiri orku við að framleiða kalk ef þær þá ná að halda því áfram. Súrnun sjávar hefur ekki bara skelfileg áhrif á þær lífverur sem mynda skeljar heldur einnig á sjávarfiska, sérstaklega ungviði þeirra. Ef allt fer á versta veg þá munum við kveðja tilvist ótal margra lífvera í hafinu en það er framtíð sem við verðum að koma í veg fyrir að verði að veruleika. CO2 CO2 Kaldur sjór tekur til sín meira koltvíoxíð úr andrúmsloftinu en heitur sjór og þess vegna er sjórinn við Ísland að súrna hraðar heldur en hlýrri sjór nær miðbaug Jarðar.

RkJQdWJsaXNoZXIy MjIxNzc=