Mannslíkaminn - Litróf náttúrunnar

156 VÍMUEFNI Amfetamín og kókaín eru örvandi eiturlyf Eiturlyf, sem örva líkamann með því að blekkja taugakerfið og hjartað til þess að starfa óeðlilega hratt, eru í flokki örvandi eiturlyfja. Í þeim flokki eru bæði tilbúin efni sem þekkjast ekki í náttúrunni, svo sem amfetamín, og efni sem finnast í plöntum, til dæmis kókaín . Öll örvandi eiturlyf valda sterkri fíkn. Eiturlyfjasjúkl­ ingar, sem nota kókaín eða amfetamín, fá oft sýkingar, magakvilla, krampa og lifrarskemmdir. Æðar geta brostið og hjartað ólmast svo að það getur skyndilega hætt að slá. Miklar geðrænar breytingar geta orðið og þessir eitur­ lyfjasjúklingar verða oft illskeyttir, tilfinningakaldir og of- beldishneigðir. Alsæla Alsæla veldur því að öll skynjun verður sterkari og neytandanum finnst hann hafa miklu meiri orku en áður. Hitastjórnunarkerfi líkamans breytist líka og mikil hætta er á að líkaminn ofhitni, þorni upp og reyni of mikið á sig. Víman getur verið sterk og varað í margar klukkustundir. Þegar hún hverfur getur neyt- andinn orðið mjög þreyttur og niðurdreginn. Alsæla er óútreiknanlegt efni. Fólk fær kannski þægileg áhrif í nokkur skipti í röð en svo skyndilega verða áhrifin óþægileg og geta jafnvel orðið lífshættuleg. Efnið getur eyðilagt þau svæði í heilanum sem stjórna því að maður finnur til gleði. Sumir vilja kalla efnið „vansælu“ og víst ætti það betur við. Kókaín – skjót fíkn Kókaín er unnið úr laufblöðum kókarunnans . Í upphafi var það notað sem deyfilyf á sjúkrahúsum, en var fljótlega sett í flokk með eiturlyfjum. Hreint kókaín er hvítt duft sem minnir á snjókorn og er því stundum kallað „snjór“. Kókaín er ýmist tekið um munn eða nös eða því er sprautað í líkamann. Þetta eiturlyf er líka til í formi sem er reykt og kallast þá „krakk“. Neytendur kókaíns geta verið örir, sjálfsöruggir og kátir í um hálftíma eða svo, en síðan tekur við sterk niðursveifla með þunglyndi og allt fer í taugarnar á þeim. Líðanin getur verið svo óbærileg að fíkillinn gerir hvað sem er til þess að komast aftur í vímu. Kókaín kallar fyrr fram fíkn en flest önnur eiturlyf. Amfetamín er stundum kallað„spítt“. Keyrsla gegnum lífið með 200 kílómetra hraða á klukkustund er lífshættuleg og ólögleg, hvort sem sú ferð er farin á ökutæki eða með hjálp eiturlyfja. Laufblöð kókarunnans innihalda kókaín. Efnið er stundum unnið úr blöðunum í verksmiðjum, en sumir tyggja blöðin og fá efnið þannig í líkamann.