Mannslíkaminn - Litróf náttúrunnar

9 MANNSLÍKAMINN Vefir og líffæri myndast úr stofnfrumum Þar sem margar frumur af sömu gerð eru saman mynda þær tiltekna gerð af vef . Í líkamanum finnast margar og ólíkar gerðir vefja, til dæmis blóðvefur, fituvefur, taugavefur og beinvefur. Þessir ólíku vefir mynda síðan í sameiningu hin ýmsu líffæri líkamans, þar á meðal heilann, hjartað, lungun og þarmana. Allir vefir og líffæri myndast úr frumum sem kallast stofnfrumur . Fyrstu stofnfrumurnar, og þær upprunalegustu, eru þær sem myndast í fósturvísinum á fyrstu dögunum eftir frjóvgunina. Svolítið sérhæfðari stofnfrumur finnast þó líka í líffærum bæði barna og fullorðinna. Af þeim geta myndast nýjar frumur eftir því sem þörf er á. Frumur myndast við frumuskiptingu Á hverri sekúndu deyja milljónir frumna í líkamanum. Á sama tíma myndast álíka margar nýjar frumur við frumuskiptingar sem koma í stað hinna sem gengu úr sér. Á hverjum sólarhring deyja margar frum­ ur í líkamanum og nýjar myndast í staðinn í sama mæli. Á ævi þinni er því tugum tonna af frumum skipt út. Á vissan hátt má því segja að þú verðir stöðugt „ný“ manneskja! Ævi frumna er mislöng eftir frumugerðum. Sumar frumur í þörm­ um okkar lifa bara fáeina daga, húðfrumur lifa í nokkrar vikur og rauð­ korn (rauð blóðkorn) í þrjá til fjóra mánuði. Flestar taugafrumur lifa hins vegar alla ævi okkar. Því var lengi trúað að engar nýjar taugafrumur gætu myndast í líkama okkar eftir fæðingu. Nú hefur hins vegar komið í ljós að sumar taugafrumur heilans geta fjölgað sér með skiptingu. Sérhæfðar frumur af tiltekinni gerð koma saman og mynda sérstakan vef. Ein fruma skiptir sér í tvær. Taugavefur Fituvefur Blóðvefur