LygaSaga Vinnubók
2 Í skjóli myrkurs (bls. 5–6) 1. Svaraðu spurningunum með heilum setningum. Kúbein er verkfæri, til hvers notar drengurinn það? __________________ _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ Hvað valt út úr plastpokanum? _ ________________________________ _ _________________________________________________________ 2. Finndu orð sem hafa svipaða merkingu og skáletruðu orðin. Drengurinn skimar í kringum sig._ _______________________________ Það er rifa á dyrunum._ _______________________________________ Hann smýgur inn._ ___________________________________________ Hann grýpur ryðgað kúbein.____________________________________ Kötturinn fetar varlega í áttina.__________________________________ Dósapoki fellur með skarkala.___________________________________ _ _________________________________________________________ 3. Skrifaðu orðin sem vantar í eyðurnar. ____________________ drengur með ___________________ tennur lítur ________________________í átt að dyrunum. Í skjóli myrkurs __________________ drengurinn í skúrnum. kemst, gengur, látum, lítur, tekur, op skakkar fölleitur laumast flóttalega Drengurinn lítur í kringum sig.
3 Þjófurinn (Bls. 7–9) 1. Svaraðu spurningunum með heilum setningum. Hvað er Saga að skrifa í dagbókina sína?_________________________ _ _________________________________________________________ Hvað er kötturinn með þegar hann kemur heim? _ __________________ _ _________________________________________________________ Hvar heldur þú að kötturinn hafi fundið það sem hann var með?________ _ _________________________________________________________ 2. Skoðaðu myndina af dagblaðinu á bls. 8 og lestu textann. Hvaða verkfæri notuðu þjófarnir við innbrotið ? _____________________ 3. Í dagblaðinu eru tvö sérnöfn. Skrifaðu þau á línurnar. Vídeóleigan _______________ og leikskólinn _____________________ . 4. Búðu til sérnöfn. fjall_______________________ búð__________________________ skóli_______________________ drengur_______________________ kirkja______________________ köttur_________________________ Það getur verið gaman að halda dagbók. Rifjaðu upp gærdaginn og skrifaðu það sem kemur upp í huga þér. Nafnorð flokkast í samnöfn og sérnöfn. Sérnöfn eru t.d nöfn manna, dýra, bóka, landa og stofnana. Sérnöfn eru skrifuð með stórum staf. Akrafjall
4 Sá hlær best sem síðast hlær (bls. 10–12) 1. Svaraðu spurningunum með heilum setningum. Hvað var húsvörðurinn að gera í skólanum? _______________________ _ _________________________________________________________ Að hverju var Saga að leita inni á salernunum? _ ___________________ _ _________________________________________________________ 2. Skoðaðu bls. 11. Skrifaðu hér það sem stendur á gula miðanum. 3. Finndu lýsingarorðin sem vantar á bls. 10–12. Saga teygir sig í ___________ tilkynningatöflu. Hún festir upp _________ miða. Húsvörðurinn þvær með __________________ svampi. Inni á salerni sér Saga ______________ vegg. Hún finnur _____________ lykt. 4. Lýsingarorð stigbreytast. Stigbreyttu þessi lýsingarorð. Frumstig Miðstig Efstastig hvítur hvítari hvítastur stór vondur lítill Lýsingarorð lýsa því hvernig eitthvað er.
5 5. Settu rétta mynd lýsingarorðsins hvítur í eyðurnar. Veggurinn er _ ______________. Bílarnir eru ____________________ . Taflan er ___________________. Bækurnar eru __________________ . Klósettið er_________________. Hjólin eru _____________________ . Skólinn er__________________. Lyklarnir eru ___________________ . 6. Finndu sagnorðin sem dregin eru af nafnorðunum. hlátur að _ ____________ gangur að _ _______________ hlaup að _ ____________ skriftir að _ _______________ teikning að _ ____________ krot að _ _______________ tilkynning að _ ____________ auglýsing að _ _______________ 7. Krossaðu í réttan reit. Sá hlær best sem síðast hlær merkir: Skrifaðu allt sem þú gerðir í síðustu frímínútum, allt frá því þú stóðst upp úr sætinu þínu og þar til þú settist aftur. Hvað notaðir þú mörg sagnorð? Sagnir lýsa oft því sem er að gerast. Orðið að á undan kallast nafnháttarmerki og hjálpar okkur að þekkja sagnorðið. Eintala Fleirtala Hann er hvítur. Þeir eru hvítir. Hún er hvít. Þær eru hvítar. Það er hvítt. Þau eru hvít. Sá sem hlær síðastur er bestur. Það veit enginn hver sigrar að lokum. Sá sem hlær síðast hlær flottast. hvítur
6 Alveg satt (bls. 13–16) 1. Svaraðu spurningunum með heilum setningum. Saga heyrir einhverja þræta og takast á inni á karlaklósetti. Hverjir heldur þú að það hafi verið? ______________________________ _ _________________________________________________________ Um hvað heldur þú að þeir séu að rífast? _________________________ _ _________________________________________________________ 2. Raðaðu setningunum í rétta tímaröð. ____ Dyrunum er skellt og allt verður hljótt ____ Saga sér stórt svart spor á hvítum veggnum. ____ Það kemur óvæntur blossi, Steinn hafði tekið mynd. ____ Saga heyrir hringl, hviss og finnur sterka lykt. ____ Saga heyrir einhverja rífast og takast á. ____ Einhver kemur inn á strákaklósettið og Saga felur sig. ____ Saga laumar sér út og gengur í fangið á húsverðinum. 3. Skoðaðu bls. 15. Finndu og skrifaðu 4 nafnorð sem eru eins í eintölu og fleirtölu. __________________________ _____________________________ __________________________ _____________________________ 4. Reyndu að finna fleiri orð sem eru eins í eintölu og fleirtölu. _ _________________________________________________________ Sum nafnorð eru eins í eintölu og fleirtölu. ein skæri – mörg skæri 1
7 5. Setningarnar eru í nútíð, skrifaðu þær í þátíð. Saga stingur höfðinu inn.______________________________________ Hún fer inn á klósettið. _______________________________________ Dyrunum er hrundið upp._ _____________________________________ Hún heyrir hringl og hviss._ ____________________________________ Saga stígur niður. _______________________________________ Hún hrekkur við. _______________________________________ Á gólfinu liggur úðabrúsi._ _____________________________________ Hann grípur í öxlina. _______________________________________ Hún rífur sig lausa. _______________________________________ 6. Veldu fjórar setningar hér að ofan og búðu til spurningar. Þú verður að breyta orðaröðinni. _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ 6. Skrifaðu rétt orð á línuna. Sporið á klósettveggnum var __________________ á vegginn. Berðu klósettin í þínum skóla saman við klósettið í sögunni. málað spreiað stimplað Saga stakk höfðinu inn. Stakk Saga höfðinu inn?
8 Úlfur úlfur (bls. 17–19) 1. Svaraðu spurningunum með heilum setningum. Síðast þegar Krummi læddist um í þessu húsasundi stal hann síma. Hvað tók Krummi í þetta sinn? _ _________________________________________________________ Hvaða merki sér Saga á skúrnum? ______________________________ Hvar hafði hún séð það áður? __________________________________ 2. Krossaðu í réttan reit. Satt Ósatt Saga sá sporið á gömlum skúr. Skúrinn stendur í fallegum garði. Skúrnum er læst með hengilás. Saga finnur lykil sem gengur að lásnum. Lásinn er gamall og ryðgaður. 3. Finndu orðin sem eru falin í kassanum. Orðin geta verið lárétt eða lóðrétt. Þau eru öll dýraheiti og þú finnur þau á bls. 18 og 19. Skrifaðu orðin sem þú finnur. 1. ___ ___ ___ ___ ___. 2. ___ ___ ___ ___ ___ ___. 3. ___ ___ ___ ___ ___ ___. 4. ___ ___ ___ ___ ___ ___. Ú L M B Ö S A H U R Ú L F U R K Í S Æ M H L Æ S A E J K R M N B S K E H I E L Æ H U N D U R O K S D F G K P O M S R I A Ú K R U D J M A Ö I E G J E M Ý N F J H H P É M T R I T H R É R Ú L T T N Ö S J T A E I V U J B M E T L S T F U U O E Æ T K R U M M I S D U Í S R R S I R T P S Ö T T U
9 5. Skrifaðu nafnorðin í kassanum í réttan dálk. Hann (karlkyn) Hún (kvenkyn) Það (hvorugkyn) köttur 6. Skrifaðu karlkyns- og kvenkynsorðin hér að ofan með greini. Karlkyn (minn) Kvenkyn (mín) Þetta er kötturinn minn. Þetta er bókin mín. 7. Krossaðu í réttan reit. Hvaða númer var á merkinu sem hékk á lyklinum ? 99 69 66 köttur úlfur spor skúr grein lás skrá lykill húsasund spjald tunna hurð blað bók svæði Nafnorð bæta við sig greini þegar verið er að tala um eitthvað ákveðið. Notaðu hjálparorðin hann, hún og það.
10 Að slá í gegn (bls. 20–23) 1. Svaraðu spurningunum með heilum setningum. Af hverju verður húsvörðurinn reiður þegar hann sér greinina hennar Sögu uppi á töflu? _____________________________________ _ _________________________________________________________ Hver er það sem ekki hættir að hlæja þegar húsvörðurinn sér greinina? ____________________________________________________________ 2. Krossaðu við rétt svar. Saga birti ekki greinina í skólablaðinu af því að Að slá í gegn merkir ritstjórinn bannaði það. að slá mjög fast. hún var fúl út í ritstjórann. að verða að athlægi. það var ekki pláss í blaðinu. að vekja hrifningu. 3. Tengdu persónur við réttar setningar Saga er þjófóttur köttur. Steinn á marga lykla sem hringlar í. Krummi er skólastjóri. Mamma er flinkur með myndavélina. Ráðhildur á derhúfu. Húsvörður les dagblað og drekkur kaffi. 4. Skrifaðu um myndina á bls. 22. Þú getur notað orðin í kassanum. __________________________________________________________ _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ lesa krakkar greinina Sögu pískra hlæja margir töflu
11 5. Skrifaðu rétta mynd orðsins ég í eyðurnar. ________ festi blað á tilkynningatöfluna. Þetta er greinin ______. Skólablaðið fær ekki að bIrta hana. Ritstjórinn gerði grín að _________. _________ grunar að húsvörðurinn sé ekki að segja satt. ________ erum ekki sammála. Skólastjórinn kemur til ________ og talar við ___________. 6. Þessi orð eru samsett úr tveimur orðum. Skrifaðu þau. skólablað _______________ og_ __________________ tilkynningatafla _______________ og_ __________________ skítalykt _______________ og_ __________________ húsvörður _______________ og_ __________________ eldrauður _______________ og_ __________________ úðabrúsi _______________ og_ __________________ derhúfa _______________ og_ __________________ vígvöllur _______________ og_ __________________ 7. Búðu til eins mörg orð og þú getur úr orðinu tilkynningatafla. _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ Skrifaðu nafnorðin sem þú finnur á bls. 21 og strikaðu undir sérnafnið. Eintala Fleirtala ég við mig okkur mér okkur mín okkar fata
12 Lygasaga (bls. 24–28) 1. Hver fer með rógburð inni á skrifstofu skólastjórans? _ _____________________________ 2. Strikaðu undir 6 sérnöfn og gerðu hring utan um 6 samnöfn. Saga hefur gaman af því að skrifa sögur. Sagan heitir Lygasaga. Ráðhildur heldur að Saga sé þjófur og segi bara lygasögur. Kötturinn Krummi stelur hlutum eins og fuglinn krummi sem ágirnist allt sem glóir. Steinn finnur Sögu og segir henni sögu um dularfulla úlfa. Úlfar geta verið hættulegir eins og úlfurinn sem borðaði ömmuna í sögunni um Rauðhettu. Þá fékk úlfurinn makleg málgjöld og endaði með steina í maganum. 3. Skrifaðu samnöfnin og sérnöfnin í textanum í rétta kassa. Samnöfn Sérnöfn rógburður merkir að tala illa um einhvern eða ljúga upp á hann Sérnöfn eru t.d nöfn manna, dýra, bóka, landa og stofnana. Sum nafnorð geta verið bæði sérnöfn og samnöfn.
13 4. Finndu setningar í kaflanum sem hafa sömu merkingu. Við þolum ekki svona lygasögur hér. _ _________________________________________________________ Ég hélt bara að hann vissi eitthvað, segir Saga mjög lágt. (bls. 24) _ _________________________________________________________ Ráðhildur horfir mjög stíft á Sögu. (bls. 26) _ _________________________________________________________ Hættu þessu bulli. (bls. 27) _ _________________________________________________________ 5. Krossgátan gengur upp ef þú setur orðin í fleirtölu. 1. húsvörður 5. borð 2. sími 6. köttur 3. brúsi 7. taska 4. veggur Segðu frá skólastjóranum í skólanum þínum. Mundu að nota lýsingarorð. Við líðum ekki svona rógburð hér. 1 2 3 4 5 6 7
14 Spor úlfsins (bls. 29–31) 1. Svaraðu spurningunum með heilum setningum. Gluggi á búð er brotinn. Lögreglan er á staðnum. Hvað hefur gerst? _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ Að hverju fer Saga að leita hjá leikskólanum? ______________________ Að hverju kemst hún þegar hún skoðar leikskólann? _ _______________ _ _________________________________________________________ 2. Lestu bls. 29–30 og krossaðu í réttan reit. Hver er maðurinn með skeggið? Að draga lappirnar merkir Þjófurinn. að gera eitthvað treglega. Löggan. að flýta sér. Búðareigandinn. að draga eitthvað á eftir sér. 3. Búðu til orð sem hafa endinguna – legur. Þú getur notað orðin í kassanum. _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ þreyttur ungur tómur nýr sóði góður illur lygi flótti hlæja leyna breyta leiðin - legur glað - legur reiði - legur Skoðaðu orðin. Þau hafa öll endinguna - legur. þreytulegur
15 4. Stafirnir í orðunum hafa ruglast. Raðaðu þeim svo út komi rétt orð í fleirtölu. lugkugröneo _______________ pipalr l_ ___________________ iúrbð b_ _____________ uðrhri h____________________ psfúrlos ú_ _____________ egsgk s____________________ 5 Finndu samheiti skáletruðu orðanna. Hann er með þýfi. _ __________________________________________ Hann skildi eftir sig spor. ______________________________________ Hún dregur lappirnar. _________________________________________ Hún rekur búð. ______________________________________________ Hann er sóðalegur. _ _________________________________________ 6. Raðaðu orðunum í stafrófsröð. _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ Saga rifjar upp frétt sem hún las í blaðinu. Hvað stóð í fréttinni? fæturna subbulegur ránsfeng far verslun strunsa skoða spor segja saga spenna sanna skeggjaður skipta sóði strjúka standa Þú getur fundið nafnorðin á bls. 29. Sum eru í eintölu og önnur í fleirtölu. lögreglukonur Hann er með ránsfeng. saga
16 Sjón er sögu ríkari (bls. 32–35) 1. Svaraðu spurningunum með heilum setningum. Margir þekkja dæmisöguna um smaladrenginn sem hrópaði svo oft úlfur, úlfur að ástæðulausu. Loksins þegar úlfur kom trúði honum enginn. Hvað á Steinn við þegar hann segir Sögu að kalla ekki úlfur, úlfur? _ _________________________________________________________ Hvernig vill Saga að Steinn hjálpi sér að sanna mál sitt? _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ 2. Skrifaðu orðin sem vantar í eyðurnar. Saga kallar ____________ sem hún telur að fremji öll ránin ___________. Þeir merkja staðina með _________________ . Það hafði verið brotist inn í __________, __________ og ____________ . Saga fann líka ____________ á _____________ í _____________rétt hjá. Saga sýnir Steini ________________ af sporinu. 3. Lestu bls. 32 og settu greinarmerki í textann. Sæll segir saga Ertu til í að hjálpa mér Hvernig þá spyr Steinn Ég veit hverjir eru að fremja öll ránin Hvað áttu við Það er þjófagengi Úlfar Að kalla úlfur úlfur merkir að plata fólk svo oft að það hættir að taka mark á manni. . , ? úlfsspori búðina garði teikningu spor þjófagengi vídeóleiguna úlfa leikskólann skúr
17 4. Hvað á Saga við þegar hún segir við Stein „sjón er sögu ríkari”? _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ 5. Skoðaðu myndirnar og skrifaðu nafnorðið fyrir neðan þær. _ ___________ ___________ ____________ _ __________ _____________ ____________ _ ___________ 6. Orðin sem þú varst að skrifa geta verið bæði sérnöfn og sam- nöfn. Finndu þrjú karlmannsnöfn og fjögur kvenmannsnöfn. Kvenmannsnöfn Karlmannsnöfn _ ___________________ _ __________________ _ ___________________ _ __________________ _ ___________________ _ __________________ _ ___________________ Skrifaðu sögu út frá myndunum hér að ofan. Þú getur notað orðin bæði sem samnöfn og sérnöfn. Einu sinni var …
18 Leynihólfið (bls. 36–39) 1. Svaraðu spurningunum með heilum setningum. Inn í hvaða skúr er Saga að brjótast?_____________________________ _ _________________________________________________________ Hvers konar dósir rúlla með skarkala úr pokanum?__________________ _ _________________________________________________________ Hvernig uppgötvar Saga leynihólfið í skúrnum? _ ___________________ _ _________________________________________________________ 2. Finndu samheiti skáletruðu orðanna. Búið er að byrgja fyrir gluggann. ________________________________ Hún smokrar sér inn.__________________________________________ Hillan brestur. _______________________________________________ Skarkalinn er mikill. _ _________________________________________ Hún heyrir þrusk. ____________________________________________ 3. Raðaðu orðunum í réttar setningar. sannarleg hún svo er sporið á komin _ _________________________________________________________ _ _________________________________________________________ hlátur heyrist það utan skúrinn fyrir _ _________________________________________________________ loka hávaðinn brotnar lágt hljóð smeygir Mundu eftir stórum staf í byrjun setningar og enda á punkti. Búið er að loka fyrir gluggann.
19 4. Finndu orð sem passa og skrifaðu þau aftan við. leyni ___________________ skóla ___________________ leyni_ __________________ skóla ___________________ leyni_ __________________ skóla ___________________ leyni_ __________________ skóla ___________________ leyni_ __________________ skóla ___________________ 5. Setningarnar eru í nútíð, skrifaðu þær í þátíð. Saga fellur á gólfið.___________________________________________ Dósir rúlla í allar áttir._________________________________________ Hún leggst á kúbeinið._ _______________________________________ Hún stingur hendinni niður._____________________________________ Saga sér skugga.____________________________________________ 6. Finndu sagnorðin sem dregin eru af nafnorðunum hér fyrir neðan. naglar Hún_______________ hlátur Hún _________________ op Hún_______________ bros Hún _________________ fall Hún_______________ hugsun Hún _________________ nudd Hún_______________ heyrn Hún _________________ Búðu til myndasögu sem fjallar um það sem fram kemur á bls. 36–39. Saga féll á gólfið. vopn bók
20 Þjófurinn enn og aftur (bls. 40–43) 1. Svaraðu spurningunum með heilum setningum. Steinn veit að Saga er ekki á ballinu. En hvar er hún þá? _ _________________________________________________________ Krummi kemur heim með derhúfuna hennar Sögu. Hvar fann hann húfuna? _ _________________________________________________________ 2. Finndu orðin sem mynda saman þessi orð. úlfaflokkur ________________ og _________________ þjófagengi ________________ og _________________ dagbók ________________ og _________________ grímuball ________________ og _________________ froskalappir ________________ og _________________ húsasund ________________ og _________________ leikskóli ________________ og _________________ öskudagur ________________ og _________________ 3. Skoðaðu dagbókina á bls. 43. Hvenær átti grímuballið að vera? Nefndu mánaðardag, vikudag og tíma. _ _________________________________________________________ 4. Raðaðu stöfunum í rétta röð. skalafroirpp _______________________________ geófaþjngi _ _______________________________
21 Í úlfagreni (bls. 44 – 48) Raðaðu setningunum í rétta tímaröð. _____ Steinn heyrir skelli innan úr skúrnum. _____ Krakkar í litríkum búningum koma á móti Steini. _____ Hann sér dreng læðast út úr húsasundi. _____ Steinn sér að skúrinn er læstur að utan með hengilás. _____ Saga fellur út úr skúrnum með kúbein á lofti. _____ Hann finnur miða á jörðinni. 2. Svaraðu spurningunum. Hvað fær Stein til að trúa Sögu? ________________________________ _ _________________________________________________________ Hvar halda krakkarnir að næsti innbrotsstaður muni vera?_ ___________ _ _________________________________________________________ 3. Svaraðu spurningunum. Hvað stóð á miðanum sem Steinnn fann? Fylltu í eyðurnar. Hvað uppgötvar Saga þegar hún snýr við spjaldinu sem hangir á lyklinum? _ _________________________________________________________ Lestu bls. 44 og teiknaðu mynd af því sem þar er lýst. STOFA _______ _________________ er á hillu í skúr. Greið leið klukkan _________ ______________ bls. 44–46 bls. 46 bls. 48 1
22 Lyginni líkast (bls. 49–55) 1. Svaraðu spurningunum með heilum setningum. Hvað blasir við Sögu og Steini þegar þau opna stofu 99 í skólanum? _ __ _ _________________________________________________________ Til hvers ætlaði drengurinn að nota gæru og kindargrímu? ____________ _ _________________________________________________________ 2. Krossaðu í réttan reit. Satt Ósatt Lykillinn sem Saga fann gengur að skólastofunni. Úlfur í sauðargæru merkir að villa á sér heimildir. Steinn fer að ná í skólastjórann. Innbrotsþjófurinn heitir Úlfur. 3. Lestu bls. 52–53 og finndu orðin sem vantar. Vertu bara til friðs, ______________ þinn. Annars ... segir ___________ og slítur______________af stráknum. Saga _________________ við. Hún _____________eitthvað við þessi _______________ og málróminn. Hvar hafði Saga heyrt raddirnar og þessi orð áður?__________________ _ _________________________________________________________ 4. Finndu orð sem passa framan við og skrifaðu þau. _______________ saga _______________ saga _______________ saga _______________ saga skáld
23 finna + þú = finndu fara + þú = farðu 5. Búðu til setningar eins og dæmið sýnir. vera + þú __________________________________________________ koma + þú__________________________________________________ sjá + þú____________________________________________________ segja + þú__________________________________________________ taka + þú___________________________________________________ heyra + þú__________________________________________________ 6. Skrifaðu um bókina. Mundu að segja frá heiti hennar, höfundi, aðalpersónum og um hvað hún fjallar. Ekki gleyma heldur að segja þína skoðun á bókinni. _ _________________________________________________ ___________________________________________________ _ __________________________________________________ _ __________________________________________________ ____________________________________________________ ____________________________________________________ _ ___________________________________________________ ___________________________________________________ Þegar þú hefur lokið við að lesa bók er tilvalið að segja öðrum frá henni og mæla með henni ef þér finnst hún áhugaverð. Vertu bara til friðs.
40346 Þessi vinnubók er ætluð nemendum á mið- og unglingastigi grunnskóla. Verkefnin henta vel þeim sem eru með annað móðurmál en íslensku eða þurfa að styrkja málvitund sína af öðrum ástæðum. Lögð er áhersla á að nemendur fái þjálfun í að tengja saman lestur sögubókar og verkefni í vinnubók og að nota báðar bækur samtímis. Höfundur sögubókarinnar er Kristín Ragna Gunnarsdóttir en Björg Melsted og Guðrún Eyþórsdóttir hafa gert vinnubókina. Lygasaga Vinnubók ISBN 978-9979-0-2915-1 © 2010 Björg Melsted og Guðrún Eyþórsdóttir Ritstjóri: Sylvía Guðmundsdóttir Útlit og umbrot: Námsgagnastofnun 1. útgáfa 2010 önnur prentun 2012 þriðja prentun 2015 fjórða prentun 2020 Menntamálastofnun Kópavogi Prentvinnsla: Litróf ehf. – umhverfisvottuð prentsmiðja
RkJQdWJsaXNoZXIy MjIxNzc=