Lífheimurinn

41 SVEPPIR OG FLÉT TUR Milljarðar gróa tryggja fjölgunina Síðla sumars og á haustin eftir regn tekur myglið vaxtarkipp og þá myndast á því svokölluð sveppaldin sem vaxa upp úr jarðveginum. Þessi sveppaldin eru það sem við köllum sveppi í daglegu tali. Sveppaldinin eru úr mjög þéttum sveppþráðum. Flestir sveppir fjölga sér með gróum og hlutverk sveppaldinanna er að mynda gróin og dreifa þeim. Gróin eru gríðarlega mörg og miklu minni en fræ plantna; þau fjúka með vindi og dreifast vítt og breitt. Í einu sveppaldini geta verið margir milljarðar gróa og sveppagró eru úti um allt í andrúmsloftinu. Þegar þau hafna á jörðu niðri geta þau myndað nýtt mygli í jarðveginum þar sem er hæfilega rakt og hlýtt. Af myglinu vaxa svo nýir sveppir. Hópar sveppa Sveppum er oft skipt í hópa eftir því hvar gróin myndast. Á pípu- sveppum, til dæmis furu- og lerkisveppum, myndast þau í pípum undir hattinum. Á belgsveppum , til dæmis merarosti (gorkúlu), eru gróin inni í sveppnum. Þroskaðir belgsveppir opnast og gróduftið rýkur úr þeim. Á berserkjasveppi og ræktuðum matsveppi eru gróin á svokölluðum fönum (blöðum) sem eru undir hattinum. Þessir sveppir og margir fleiri eru í hópi sem kallast fansveppir . Aðrir hópar samkvæmt þessari skiptingu eru kóralsveppir, broddsveppir og disksveppir. Stærsti sveppur á Íslandi Á síðari hluta síðustu aldar fannst gríðarlega stór sveppur í Hörgárdal í Eyjafirði á Norðurlandi, stærri en sést hafði nokkru sinni hér á landi. Greining leiddi í ljós að um var að ræða nýja tegund sveppa á landinu og hlaut hún nafnið jötungíma. Aldinið vex yfirleitt upp á sama stað ár eftir ár. Stærstu sveppirnir, sem fundist hafa hér á landi, hafa verið rúmur metri í þvermál, en enn stærri jötungímur hafa fundist í öðrum löndum. Jötungíman er vel æt, einkum áður en hún nær fullri stærð. Disksveppir (myrkill) Kóralsveppir (kóralsveppur) Fansveppir (kantarella) Broddsveppir (gulbroddi) Pípusveppir (kóngsveppur) Belgsveppir (merarostur eða gorkúla) ÍTAREFNI