Leiklist í kennslu

LEIKLIST Í KENNSLU 15 Gerðir spurninga Miklu varðar að velja spurningar sem kalla á önnur viðbrögð en já og nei. Spurningar sem setja nemendur í þá aðstöðu að þurfa að taka afstöðu og velta fyrir sér hlutunum eru æskilegri, opnar spurningar þar sem ekkert eitt rétt svar er til. Þær kalla oft á hjálp frá öðrum nemendum og vekja einatt upp enn aðrar spurningar: • Getur einhver séð hvernig við komumst út úr þessum ósköpum? • Ég skil ekkert í þessu, skiljið þið það? • Ég hef oft velt fyrir mér …hvað hefur ykkur fundist? • Ég er alveg ráðþrota, er einhver með góða hugmynd? • Hvað f innst ykkur um ..? Allar þessar spurningar kalla á afstöðu barnanna. Aftur á móti eru eftir- farandi spurningarnar lokaðri, miða við kennara og hvað honum f innst eða kalla á ákveðið svar: • Finnst ykkur ekki að við ættum að ..? • Mér f innst að við ættum að …eruð þið ekki sammála? • Viljið þið koma með til eyjarinnar ..? Mikilvægt er að hafa í huga að hvað sem líður kostum opinna spurn- inga er ástæðulaust að tef la þeim fram gegn lokuðum spurningum. Þær síðarnefndu eiga fullan rétt á sér, bæði þegar verið er að kanna þekk- ingu nemenda og safna staðreyndum í sarpinn til að vinna úr. Mestu skiptir að spyrja f jölbreyttra spurninga sem kref jast ólíkrar hugsunar og reyna með mismunandi hætti á nemendur. Bandaríkjamaðurinn Benjamín Bloom setti, ásamt samstarfsmönnum sínum, fram þá kenn- ingu að mannlegir hæf ileikar skiptust í þrjú svið og mælti eindregið með að kennarar ættu að leggja áherslu á öll sviðin við setningu náms- markmiða. Samkvæmt f lokkunarkerf i Blooms er markmiðum á sviði hugsunar skipt í sex meginf lokka; minni, skilning, beitingu, greiningu, nýmyndun og mat. Spurningar sem eru lokaðar reyna fyrst og fremst á minni og skilning. Opnar spurningar reyna frekar á að nemendur beiti þeirri þekkingu sem þeir búa yf ir, gagnrýni viðfangsefni og rökstyðji mál sitt. Einnig geta opnar spurningar skapað nýja þekkingu og nem- endur þjálfast í að beita eigin gildismati. 7 Dæmi um viðfangsefni þar sem spurningatækni og f lokkun- arkerfi eru höfð að leiðarljósi: Mjallhvít og dvergarnir sjö Markmið kennara er að hvetja nemendur til að hlusta, nota tungumálið á fjölbreyttan hátt og láta í ljós tilf inningar sínar og skoðanir. Kennari byrjar kennslustundina á því að sýna nemendum mynd af kastala. Kenn- ari spyr: ,,Hvernig fólk býr í byggingu eins og þessari?“ Með spurning- unni er kennari að vekja áhuga nemenda en um leið býður hann þeim að taka þátt. Kennari spyr: ,,Sjáum við svona fólk í dag?“ Nemendur koma oft með þau svör að það sé einungis til í kvikmyndum. Hér getur kennari tengt 7 Ingvar Sigurgeirsson. 1996. Listin að spyrja. Handbók fyrir kennara . Bls. 17–22.