24 Ólíkar lestraraðferðir Skimun er líklega sú tegund af lestri sem við notum mest dags daglega. Við hlaupum hratt yfir fyrirsagnir dagblaða og tímarita, stöðuuppfærslur á netinu, bloggfærslur og fréttir, auglýsingar og ýmis konar smærri texta. Áður en við lesum mikilvægan texta sem þarfnast djúplestrar, t.d. kafla í námsbók eða blaðagrein, er gott að skima yfir efnið; lesa fyrirsagnir, millifyrirsagnir og myndatexta og fá tilfinningu fyrir efninu. Skimun gagnast líka þegar velja þarf texta til að vinna með, t.d. í ritgerðarskrifum. Punktalestur er ákveðin tegund af skimun og er notaður til að safna helstu punktum meginmálsins. Þá rennir lesandi augunum yfir textann þar til hann finnur það sem leitað er að og les það vandlega til að vera viss um að hafa réttar upplýsingar. Punktalestur notum við líka við lestur á upptalningu, s.s. í bíóauglýsingum, leiðatöflu strætó og uppskriftabókum. Djúplestur er nákvæmari en skimun og punktalestur og hann notum við þegar við þurfum að kunna efnið vel og jafnvel alveg utanbókar. Djúplestur er hægur og meðvitaður þar sem lesandinn á í stöðugu samtali við sjálfan sig og spyr sig reglulega: „Skil ég það sem ég er að lesa?“ Mörgum finnst gott að dýpka lesturinn enn frekar með því að hafa blað og skriffæri við höndina og punkta jafnóðum niður aðalatriði, hugmyndir eða hugleiðingar, jafnvel ræða þær markvisst við bekkjarfélaga, vini eða samstarfsfélaga. Djúplestur er markviss og meðvitaður lestur þar sem lesandinn fylgist með eigin frammistöðu. Yndislestur er einfaldlega lestur sem maður hefur sjálfur yndi af; eitthvað sem maður gerir til að hafa gaman. Þetta er mjög mikilvæg lestraraðferð, ekki síst ef þú vilt verða öflugri lesandi. Ástæðan er sú að þetta er afslappaður lestur sem virkjar flest skynfæri, heila, hjarta og ímyndunarafl. Þannig tengist tungumálið og notkun þess djúpt inn í þig og þína tilvist. „Heiða Herkúlesardóttir nýkrýndur Norðurlandameistari í djúplestri og víðum skilningi!“ Við lifum ekki í tómarúmi – við sem manneskjur erum bókstaflega fjársjóðskistur þar sem íslenskan er geymd og færð inn í framtíðina. Vissirðu að fjölmörg lítil tungumál eru í útrýmingarhættu um allan heim og að á síðustu örfáum árum hafa mörg tungumál horfið alveg? Þetta er ekki sagt til að hræða þig en við sem notum íslenskuna berum líka á henni ábyrgð – það er okkar að fóstra hana innra með okkur og tryggja að hún lifi áfram.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjIxNzc=