Hugfinnur - handbók um bókmenntahugtök

8 Andstæður Andstæður eru algengar í daglegu máli en í skáldskap eru þær gjarnan notaðar sem stílbragð. Þær geta komið fram í orðum, setningum eða hugtökum sem tákna tvennt ólíkt, t.d. svart og hvítt, heitt og kalt, ljós og skuggi, nótt og dagur, sorg og gleði, fortíð og nútíð, draumur og veruleiki. Andstæður birtast í persónulýsingum þegar einni persónu er lýst sem viðkvæmri og huglausri en annarri sem hrjúfri og kjarkmikilli eða þar sem ein er ill og önnur góð. Þá geta þær komið fram í lýsingum á aðstæðum fólks, t.d. í menntun og afkomu. Algengt er að nota andstæður í lýsingu á náttúru og umhverfi, t.d. sveit og borg þar sem annars vegar er hrein- leiki náttúrunnar og hins vegar spilling borgarinnar. Andstæður er hægt að nota til að tákna líf og dauða, gott og illt, sorg og gleði. Margir bókatitlar fela í sér andstæður, t.d. Hvítir hrafnar, Ást og hatur, Svart og hvítt, Englar og djöflar, Líf og dauði, Engilbjört og Illhuga. Andstæður segja stundum meira en mörg orð. Einu sinni var ríkismaður. Hann átti mikið höfuðból sem hann sat á sjálfur. Hann átti konu og með henni tvo syni uppkomna og kvongaða þegar þessi saga gerðist. Annar þeirra var auðsæll sem faðir hans og átti fjögur börn en hinn var fátækur og lifði mest á því sem hann fékk úr föðurgarði. Brot úr þjóðsögunni Malaðu hvorki malt né salt Annáll Annálar eru rit sem innihalda skrá eða yfirlit um merka atburði tiltekins tímabils. Þeim er ætlað að gefa heimild um liðna atburði. Efnið er yfirleitt skráð í tímaröð og er algengt að annálar nái yfir eitt ár eða lengra tímabil. Annálaritun þekkist frá fornu fari til dagsins í dag þótt hún hafi stundum fallið niður í einhvern tíma. Segja má að annálaritun hafi lengi vel gegnt svipuðu hlutverki og blaðaútgáfa nú til dags, þ.e. að fræða og veita upplýsingar. Sem dæmi um nútímaannál mætti nefna fréttaannál ársins sem sýndur er í sjónvarpi á gamlársdag ár hvert.