mms.is 82 NOTKUN VÍMUEFNA OG ÁFÖLL Rannsóknir sýna að margir sem nota vímuefni hafa orðið fyrir áföllum í æsku og/eða á fullorðinsárum. Meira en helmingur þeirra sem leita sér vímuefnameðferðar hafa orðið fyrir einu eða fleiri áföllum á lífsleiðinni. Að auki gerir lífsstíllinn sem fylgir vímuefnanotkun það að verkum að fólk verður útsettara fyrir áföllum: Fólk er líklegra til að lenda í hættulegum aðstæðum eða slysum þegar það er undir áhrifum áfengis eða annarra vímuefna. Að auki sýna rannsóknir að þeir sem hafa upplifað áföll eiga erfiðara með að ná bata eftir meðferð. Það er mikil áskorun að glíma bæði við vímuefnavanda og áfallastreituröskun. OPINBER UMRÆÐA UM VÍMUEFNI Opinber umræða um allskyns málefni tengd vímuefnanotkun geta orðið ansi hávær enda ástæða til að vanda til verka þegar ákvarðanir eru teknar sem eiga að hjálpa þeim sem eiga við vímuefnavanda að etja. Umræðan getur þó orðið frekar ruglingsleg og því verður hér farið yfir nokkur hugtök sem oft eru notuð í tengslum við slíkt. Skaðaminnkun er eitt af því sem oft er talað um í samhengi við vímuefnanotkun en skaðaminnkun felst í því að mæta fólki þar sem það er og hjálpa því að taka jákvæð skref í átt að betra lífi. Skaðaminnkun er ekki að mæta fólki þar sem það er – og halda því þar. Mikilvægustu markmið skaðaminnkunar er að halda fólki á lífi og hvetja það til að gera jákvæðar breytingar á lífi sínu. Skaðaminnkun viðurkennir að bindindi (hætta alveg notkun allra vímuefna) er ekki raunhæft eða eftirsóknarvert markmið fyrir alla. Afglæpavæðing er einnig eitt sem heyrist stundum í umræðunni um vímuefnanotkun, en afglæpavæðing er ekki það sama og lögleiðing, en lögleiðing þýðir að öll vímuefni yrðu gerð lögleg annað hvort með eða án reglugerðar. Tökum dæmi um hvað afglæpavæðing getur verið og setjum það í samhengi við neysluskammta vímuefna en afglæpavæðing á neysluskömmtun er ekki lögleiðing eða regluvæðing á ólöglegum vímuefnum. Með afglæpavæðingu á neysluskömmtun verða vímuefni (önnur en áfengi og tóbak) ennþá ólögleg og einnig verður sala, innflutningur og dreifing á efnunum ennþá ólögleg. Á þetta að koma í veg fyrir og hjálpa þeim einstaklingum sem eiga við vímuefnavanda að etja með því að refsa þeim ekki fyrir að vera með vímuefni á sér. Þá á frekar að beita skaðaminnkandi nálgun og mæta fólki þar sem það er, veita þeim aðstoð og hvetja þau til að gera jákvæðar breytingar. Sum vímuefni eru nú þegar lögleg en þeim fylgja reglugerðir, t.d. áfengi og tóbak þar sem aldurstakmark er sett á efnið, því þrátt fyrir að þau geti alltaf valdið skaði, það er að segja á hvaða aldri sem er, þá er notkun þess sérstaklega hættusöm fyrir ungmenni, eins og við fórum yfir hér að ofan. Þess vegna eru settar reglur um aldurstakmark. (AHS, Harm Reduction, 2019; NIDA, 2019; NIDA, 2022; NIDA, 2021; Skaðaminnkun.is, 2022)
RkJQdWJsaXNoZXIy MjIxNzc=