Allir spenntir

24 Ýmsar aðstæður geta brenglað skynjun og mat ökumanns á hraða ökutækisins. Þegar bíll er kominn yfir 50 km/klst eykst hættan á því að meta ranglega bæði fjarlægðir og hraða. Ökumaður er einnig fljótur að mistúlka fjar- lægðir og hraða þegar hann hefur ekið lengi eftir breiðum og sléttum vegi þar sem umferð er lítil. Þá telur hann sig aka hægar en raunin er og metur að auki fjarlægðir lengri en þær eru í raun. Við þær aðstæður hættir mörgum til að auka hraðann ósjálfrátt. Sterk sól, myrkur, þoka, rigning, snjókoma og hálka og akstur við snöggbreytileg skilyrði, eins og inn og út úr jarðgöngum, geta líka brenglað mat ökumanna og skynjun í umferðinni. Ef við hugsum til forfeðra okkar sjáum við að mannslíkaminn er í rauninni hannaður fyrir hraða sem svarar til 5–15 km/klst. Sjón, heyrn, viðbragðsflýtir og hæfni til að vinna úr skilaboðum frá umhverfinu hefur í milljónir ára mótast af þeim hraða sem manneskjan gengur og hleypur á. Það er í rauninni bara á síðustu hundrað árum eða svo sem við menn- irnir höfum upplifað hraða sem er margfalt meiri en þetta, þ.e. með tilkomu hraðskreiðra bíla og annarra farartækja. Því hraðar sem ekið er því lengri tíma tekur að stöðva ökutækið. Oftast veldur það engum vandræðum, ökumaðurinn veit hvenær hann þarf að byrja að hægja á sér til að geta stöðvað á ákveðnum stað. Ef ökumaður þarf hins vegar að stöðva snögglega, t.d. við akstur úti á landi þegar skyndilega birtist lamb á veginum fram undan (eitthvað sem flestir hafa líklega upp- lifað), þá vandast oft málið. Jafnvel reyndustu ökumönnum kemur á óvart hversu langan tíma tekur í rauninni að stöðva ökutæki og hve langa vegalengd ekið er á meðan verið er að stöðva. Bíll sem ekur á 10 km hraða þarf 3,4 m vegalengd til að stöðva. Bíll sem ekur á 30 km hraða þarf 13,7 m vegalengd til að stöðva. Bíll sem ekur á 60 km hraða þarf 38,3 m vegalengd til að stöðva. Bíll sem ekur á 90 km hraða þarf 73,6 m vegalengd til að stöðva. Bíll sem ekur á 110 km hraða þarf 103,2 m vegalengd til að stöðva.