VIÐMIÐ OG FRÁVIK : ÞJÓÐFÉLAGSFRÆÐI 149 Fangelsi eru dýr í rekstri. Kostnaðurinn við þau lendir á skattborgurunum og margir vilja nýta peningana í eitthvað annað. Þess vegna hefur verið reynt að finna aðrar lausnir en að loka alla þá sem brjóta af sér í fangelsi. Samfélagsþjónustan er liður í því. Samfélags- þjónusta þýðir að sá sem brýtur af sér verður að taka að sér tímabundið ólaunað starf í þágu samfélagsins. Vinnan felst í líknar- eða hjálparstörfum. Hún er þó aðeins í boði fyrir þá sem dæmdir hafa verið fyrir minni háttar afbrot. Morðingjar og nauðgarar geta ekki fengið að taka út refsingu sína með samfélagsþjónustu. Frá árinu 2012 hefur Fangelsismálastofnun getað leyft fanga, sem hlotið hefur óskilorðsbundið fangelsi, að ljúka afplánun utan fangelsis. Viðkomandi verður þá að hafa á sér búnað svo að unnt sé að fylgjast með ferðum hans. Afplánun undir rafrænu eftirliti getur orðið 240 dagar hið mesta. Fangelsi Tilgangur fangelsisvistar er í flestum tilfellum að fá afbrotafólk til að bæta ráð sitt og hætta að fremja glæpi. Á Íslandi er það ríkið sem á og rekur fangelsin. Í öðrum löndum, svo sem í Bandaríkjunum, Bretlandi og víðar eru sum fangelsin einkavædd, það er þau eru rekin af félagasamtökum eða fyrirtækjum. Þetta á einkum við um svokölluð opin fangelsi þar sem öryggiskröfur eru ekki jafn miklar og í lokuðum fangelsum. Lífstíðardómar Lífstíðardómur á Íslandi er eins og orðið gefur til kynna dómur sem gengur út á að sá seki sé dæmdur til fangelsisvistar það sem eftir er ævinnar. Viðkomandi sem fengi slíkan dóm á þó möguleika á náðun eins og aðrir fangar. Hæstiréttur hefur aldrei kveðið upp slíkan dóm hér á landi og þess vegna halda margir að lífstíðardómar á Íslandi séu í reynd tímabundnir. Héraðsdómur hefur tvisvar sinnum í sögunni kveðið upp lífstíðardóma vegna manndráps en í bæði skiptin hafa þeir verið styttir í Hæstarétti og breytt í tímabundna refsingu. Þyngsti dómur sem Hæstiréttur hefur kveðið upp var 20 ára fangelsisvist fyrir morð árið 1993. Árni Helgason, 2009
RkJQdWJsaXNoZXIy MjIxNzc=